Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2017

Δυο φορές Έλληνας-Μένης Κουμανταρέας

     Ο αείμνηστος και αδικοχαμένος Μένης Κουμανταρέας στο «Δυο φορές Έλληνας» μας παρουσιάζει, μέσα από την ιστορία των ηρώων του, τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα από την δεκαετία του 40 έως και την δεκαετία του 90, καλύπτοντας έτσι μια πεντηκονταετία γεμάτη Ιστορία, κυνηγητό, ανατροπές και αλλοιώσεις στον κοινωνικό ιστό, στα ήθη και στα έθιμα του τόπου.

     Το κείμενο χωρίζεται σε τρεις μεγάλες ενότητες, στην καθεμία από τις οποίες οι δεκαετίες μας περιδιαβαίνουν στην χώρα και κυρίως στην Αθήνα με κοινό σημείο αναφοράς, εκτός από την πόλη, την ημερομηνία που ο συγγραφέας τοποθετεί την αφήγηση, αυτή της 17ης Μαΐου, την ημέρα δηλαδή των γενεθλίων του ενός εκ των πρωταγωνιστών του κειμένου, του διορθωτή Ευγένιου.

     14 Μαΐου του 1949. Τρεις μέρες πριν από τα γενέθλια του Ευγένιου Ζαφειρίδη και από το χέρια του περνούν ειδήσεις που για να προωθηθούν στο τυπογραφείο πρέπει πρώτα να διορθωθούν από τον ίδιο με προσοχή. Έτσι μαζί με τον Ευγένιο πληροφορούμαστε πως:
Αὔριον Κυριακή 15 Μαΐου, τό  Ἀστεροσκοπεῑον Ἀθηνῶν προβλέπει ὂτι ἡ θερμοκρασία εἰς τάς Ἀθήνας θά εἶναι 28 βαθμοί Κελσίου ἡ μεγίστη και 15 η ελαχίστη... 
Αὔριον Κυριακή 15 Μαΐου, στο γήπεδο τοῡ Παναθηναικοῡ ἐπί τῆς λεωφόρου Ἀλεξάνδρας, εἰς τά πλαίσια τοῡ Κυπέλου Φιλίας Ἀνατολικής Μεσογείου, ἡ Ἐθνική μας Ὁμάδα Ποδοσφαίρου ἀντιμετωπίζει τήν ἀντίστοιχη Τούρκικη ὁμάδα...
...Τήν μεσηβρίαν αὔριον κυβερνητικόν καί στρατιωτικόν κλιμάκιον θα ἐπισκεφθῇ τάς στρατιωτικάς ἐγκατστάσεις Μακρονήσου, ὃπου θα λάβει χώραν παράσταση ἀπό τους στρατευμένους νέους, πααρουσία τῆς τραγωδοῡ κας Μαρίκας Κοτοπούλη....  
     15 Μαΐου του 1949. Μεταφερόμαστε στην Μακρόνησο, εκεί που οι φαντάροι προετοιμάζονται για την παράσταση που θα δώσουν στο εκλεκτό κοινό τους. Ανάμεσα στους φαντάρους και ο κουνιάδος του Ευγένιου, ο Άγγελος, ο τραγικός Παναγιώτης Λεκές, ο αλφαμίτης  Αντρέας. Ήρωες που η πορεία τους θα μας ξετυλίξουν τις δεκαετίες που θα ακολουθήσουν στις επόμενες σελίδες. Δεκαετίες σκληρές και ρομαντικές, ζωώδεις αλλά και ανθρώπινες.

Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2017

Κλειδωμένο συρτάρι - Πασχαλία Τραυλού

    Στο «Κλειδωμένο συρτάρι» της, η Πασχαλία Τραυλού κατάφερε για άλλη μια φορά να με συνεπάρει στα συναισθήματα που η υπόθεση των ηρώων του βιβλίου της απέπνεαν με τις πράξεις και τους άψογα σκιαγραφημένους χαρακτήρες τους.  Συναισθήματα που ήταν διάσπαρτα στην κάθε λέξη, στην κάθε φράση κάνοντας το κείμενο ατμοσφαιρικό, συγκινητικό και νοσταλγικό.
  
      Μέσα στο κλειδωμένο συρτάρι του κεντρικού ήρωα, του Έκτορα Χρυσολωρά, φυλάσσονται αντικείμενα και γραπτά που συνθέτουν την οικογενειακή και προσωπική του ιστορία, μια ιστορία που θα μας συστήσει την αρχέγονη-γοητευτική Μάνη με τα ήθη και τα έθιμά της και κυρίως την βεντέτα της, την Αθήνα των Συνταγματαρχών με την λογοκρισία στην τέχνη και στην σκέψη καθώς και την τραγωδία της Κύπρου. Όλα αυτά θα παραμείνουν κλειδωμένα μέχρι την στιγμή που η αφηγήτρια, την οποία θα σας αφήσω να την ανακαλύψετε μόνη σας, θα ξεκλειδώσει και θα αφήσει να πάρουν μορφή στις 580 σελίδες του βιβλίου...
  
     «Πάνω κι από την αγάπη είναι το χρέος», λέει ο Στεφανής Χρυσολωράς, ο πατέρας του Έκτορα, η μάνα του, οι πρόγονοί του, ο κάθε Μανιάτης που είναι γαλουχημένος με την βεντέτα και τον γδικιωμό της. Για τον Έκτορα όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Διαφέρει από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, του τόπου του, καθώς πρόκειται για ένα ευαίσθητο παιδί που το μόνο που τον γοητεύει είναι τα γράμματα και η λογοτεχνία. Η βία, το αίμα και τα όπλα δεν είναι γι’ αυτόν, όπως χαρακτηριστικά λέει, όταν έρχεται τελικά και δική του σειρά να πάρει εκδίκηση για το ξεκλήρισμα της οικογένειας του. Όσο και να τον πιέζει με την στάση της η μάνα του, ο Έκτορας δεν μπορεί και δεν θέλει να σκοτώσει τον φονιά του αδερφού του, τον Μάρκο Μάντακα, τον φίλο και αδερφοποιητό του. Έτσι η μόνη λύση σ’ αυτή την μάχη της συνείδησης και του χρέους, της αγάπης και του καθήκοντος είναι η φυγή..... 
     Ο Έκτορας τότε θα αφήσει την Μάνη και την σταθερή στις απόψεις της μάνα του και θα καταλήξει στην Αθήνα έχοντας την πληγή της προδοσίας στην ψυχή του, μια πληγή που συχνά θα αιμορραγεί και θα τον συνοδεύει στις σπουδές του, στον έρωτά του για την Νιόβη -τι τραγική ηρωίδα.... Πόσο με πόνεσε...-, στον στρατό, στο κολαστήριο της οδός Μπουμπουλίνας και στον όλεθρο της Κύπρου... Θα τον συνοδεύει σε κάθε το βήμα...
     Είκοσι χρόνια μετά θα επιστρέψει στον τόπο του και θα λύσει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο την βεντέτα προσφέροντάς μας ένα απρόσμενο τέλος...

Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017

Συζητώντας με τον συγγραφέα Θοδωρή Δεύτο! (2)

    Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου, ο λογοτέχνης Θοδωρής Δεύτος απαντά στο ερωτηματολόγιο των ΒιβλιοΑναφορών και μας παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, το έκτο του πόνημα, το «Είμαι Πολίτισσα, τζανούμ», το οποίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός!
       Τον ευχαριστώ από καρδιάς που διέθεσε στιγμές από τον πολύτιμο χρόνο του, ώστε να πραγματοποιηθεί η παρούσα συνέντευξη, η οποία μάλιστα είναι και η δεύτερη που παραχωρεί ο συγγρφαφέας στο blog μου, κάτι που φυσικά αποτελεί μέγιστη τιμή για τις ΒιβλιοΑναφορές και για εμένα προσωπικά!
    Διαβάστε την.... οι εκτενείς απαντήσεις του θα σας φέρουν πιο κοντά στο έργο αλλά και την προσωπικότητα του Θοδωρή Δεύτου!

1. Από τα τέλη Νοέμβρη το νέο σας πόνημα, το «Είμαι Πολίτισσα, τζάνουμ», βρίσκεται στα ράφια των βιβλιοπωλείων! Αφού σας ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο, θα σας ζητήσω να μας το παρουσιάσετε με τον δικό σας μοναδικό τρόπο!

Κατ΄αρχάς να σας ευχαριστήσω για την φιλοξενία και να ευχηθώ σε σας και στους φίλους που σας διαβάζουν, καλή χρονιά.

Η Πολίτισσα είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο που παρακολουθεί τρεις γενιές Ρωμιών της Πόλης. Καταγράφει το ιστορικό πλαίσιο με ακρίβεια, δηλ. τα πισώπλατα χτυπήματα που δέχονταν οι Ρωμιοί ανά δεκαετία από τους Τούρκους. Περιγράφει όμως και τους τρανούς έρωτες της Έλσας, τις δύσκολες στιγμές που έζησαν την 6η Σεπτεμβρίου του 55, την φυγή τους από την Πόλη και τα όσα έζησαν στην Ελλάδα. Είναι μια αφήγηση συναρπαστική, πολλές φορές πολύ τρυφερή και πάντως πολύ ενδιαφέρουσα.

2.Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του νέου σας βιβλίου;

Για μένα δεν υπάρχει μόνο ένα ερέθισμα, σε ότι έχει να κάνει με τις αλησμόνητες πατρίδες. Διαρκώς ασχολούμαι με αυτά τα θέματα, συγκεντρώνω μαρτυρίες, πλάθω ιστορίες, φιλοδοξώντας μέσα από τα μυθιστορήματα μου, όσοι τα διαβάσουν, να αποκομίσουν πληροφορίες και γνώση για το συγκεκριμένο θέμα.

3. Πόσο καιρό ετοιμάζατε το νέο σας βιβλίο; Και τι σας πήρε περισσότερο χρόνο, η έρευνα ή συγγραφή του; 

Το δούλεψα έναν περίπου χρόνο, μελέτη και συγγραφή. Οκτώ μήνες μελέτη και τέσσερις μήνες συγγραφή.

Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2017

Κάποτε στη Σαλονίκη-Μεταξία Κράλλη

     «Κάποτε στη Σαλονίκη», ένας τίτλος που μου δημιούργησε την αίσθηση πως το βιβλίο που τιτλοφορεί θα είναι ένα νοσταλγικό και ατμοσφαιρικό κείμενο. Διαβάζοντάς το η αίσθηση μου επιβεβαιώθηκε, και με το παραπάνω, καθώς στις σελίδες του οι ιστορίες των ηρώων που περνούν μέσα από τα χρόνια του Μεσοπολέμου και της Κατοχής με συνεπήραν, με συγκίνησαν και με μετέφεραν στη Σαλονίκη της Χριστίνας, του Αλμπέρτο, της Ρούλας, του Αστέρη, του Μπενίκο, της Νινόν και των υπόλοιπων ηρώων που συνέθεσαν αυτό το εξαιρετικό βιβλίο!

     Κάποτε στη Σαλονίκη, λοιπόν, θα φτάσει η Χριστίνα αγνοώντας πως σ’ αυτή την πόλη θα έρθει αντιμέτωπη με τις προκαταλήψεις και τα φράγματα που στήνουν οι άνθρωποι στο όνομα του Θεού. Η Χριστίνα και η μητέρα της, μετά την επιβεβαίωση πως ο πατέρας και σύζυγος αντίστοιχα χάθηκε οριστικά στις εξοντωτικές πορείες του Κεμάλ, καταφθάνουν στη Σαλονίκη και στον μόνο συγγενή που μπορεί να σταθεί στο πλευρό τους και να τους συμπαρασταθεί, στον θείο Άνθιμο, τον μητροπολίτη της πόλης. Ο μητροπολίτης Άνθιμος θα τις υποδεχθεί με ανοιχτές αγκάλες και θα αγαπήσει πολύ την συνετή και γλυκόλογη μικρανεψιά του.
     Κάποτε στη Σαλονίκη…. η Χριστίνα θα γνωρίσει την φιλία στο πρόσωπο της Ρούλας, θα νιώσει θυμό και στεναχώρια από την μεταστροφή του χαρακτήρα του παιδικού της φίλου Μίκη, μα κυρίως θα έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με τον Έρωτα. 
     Απέναντι από την μητροπολιτική κατοικία το ξανθό αγόρι, ο Αλμπέρτο Ματαλών, ο γείτονας Σεφαραδίτης που ανήκει στην αριστοκρατία της Ισραηλιτικής κοινότητας της πόλης, θα τις γεννήσει συναισθήματα πρωτόγνωρα, συναισθήματα που θα την οδηγήσουν στην εσωτερική πάλη, μια πάλη που ο Έρωτας, και τα συναισθήματα του θα κονταροχτυπηθούν με τα πρέπει των θρησκειών.
   Ο Αλμπέρτο με την σειρά του θα νιώσει από την πρώτη στιγμή πως αυτό το κορίτσι, η ανιψιά του μητροπολίτη, θα είναι το κορίτσι που θα αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές του είναι του, της καρδιάς του.
     Τα αισθήματα τους λοιπόν είναι εκεί καλά θωρακισμένα, σχεδόν φυλακισμένα....
     Τα χρόνια περνούν και η δεκαοκτάχρονη Χριστίνα, ορφανή και από μητέρα πλέον, θα πάρει την ζωή στα χέρια της και με την υποστήριξη του θείου της θα κατέβει στην Αθήνα για να σπουδάσει Ιατρική. Στην Αθήνα θα συναντήσει τον φοιτητή Αλμπέρτο και προφυλαγμένοι πλέον από την ανωνυμία της πόλης θα κάνουν μια όμορφη, ρομαντική και πλατωνική σχέση που όταν όμως γίνει γνωστή πάνω στη Σαλονίκη οι πιέσεις των οικογενειών για διάλυση θα είναι ασφυκτικές, θα είναι αποτελεσματικές....