Δυο φορές Έλληνας-Μένης Κουμανταρέας

     Ο αείμνηστος και αδικοχαμένος Μένης Κουμανταρέας στο «Δυο φορές Έλληνας» μας παρουσιάζει, μέσα από την ιστορία των ηρώων του, τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα από την δεκαετία του 40 έως και την δεκαετία του 90, καλύπτοντας έτσι μια πεντηκονταετία γεμάτη Ιστορία, κυνηγητό, ανατροπές και αλλοιώσεις στον κοινωνικό ιστό, στα ήθη και στα έθιμα του τόπου.

     Το κείμενο χωρίζεται σε τρεις μεγάλες ενότητες, στην καθεμία από τις οποίες οι δεκαετίες μας περιδιαβαίνουν στην χώρα και κυρίως στην Αθήνα με κοινό σημείο αναφοράς, εκτός από την πόλη, την ημερομηνία που ο συγγραφέας τοποθετεί την αφήγηση, αυτή της 17ης Μαΐου, την ημέρα δηλαδή των γενεθλίων του ενός εκ των πρωταγωνιστών του κειμένου, του διορθωτή Ευγένιου.

     14 Μαΐου του 1949. Τρεις μέρες πριν από τα γενέθλια του Ευγένιου Ζαφειρίδη και από το χέρια του περνούν ειδήσεις που για να προωθηθούν στο τυπογραφείο πρέπει πρώτα να διορθωθούν από τον ίδιο με προσοχή. Έτσι μαζί με τον Ευγένιο πληροφορούμαστε πως:
Αὔριον Κυριακή 15 Μαΐου, τό  Ἀστεροσκοπεῑον Ἀθηνῶν προβλέπει ὂτι ἡ θερμοκρασία εἰς τάς Ἀθήνας θά εἶναι 28 βαθμοί Κελσίου ἡ μεγίστη και 15 η ελαχίστη... 
Αὔριον Κυριακή 15 Μαΐου, στο γήπεδο τοῡ Παναθηναικοῡ ἐπί τῆς λεωφόρου Ἀλεξάνδρας, εἰς τά πλαίσια τοῡ Κυπέλου Φιλίας Ἀνατολικής Μεσογείου, ἡ Ἐθνική μας Ὁμάδα Ποδοσφαίρου ἀντιμετωπίζει τήν ἀντίστοιχη Τούρκικη ὁμάδα...
...Τήν μεσηβρίαν αὔριον κυβερνητικόν καί στρατιωτικόν κλιμάκιον θα ἐπισκεφθῇ τάς στρατιωτικάς ἐγκατστάσεις Μακρονήσου, ὃπου θα λάβει χώραν παράσταση ἀπό τους στρατευμένους νέους, πααρουσία τῆς τραγωδοῡ κας Μαρίκας Κοτοπούλη....  

     15 Μαΐου του 1949. Μεταφερόμαστε στην Μακρόνησο, εκεί που οι φαντάροι προετοιμάζονται για την παράσταση που θα δώσουν στο εκλεκτό κοινό τους. Ανάμεσα στους φαντάρους και ο κουνιάδος του Ευγένιου, ο Άγγελος, ο τραγικός Παναγιώτης Λεκές, ο αλφαμίτης  Αντρέας. Ήρωες που η πορεία τους θα μας ξετυλίξουν τις δεκαετίες που θα ακολουθήσουν στις επόμενες σελίδες. Δεκαετίες σκληρές και ρομαντικές, ζωώδεις αλλά και ανθρώπινες.

     Το «Δυο φορές Έλληνας» είναι το πρώτο βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα που διαβάζω και εκείνο που θαύμασα από τις πρώτες αράδες ήταν η γραφή του, μια γραφή γεμάτη περιγραφές που με σεργιάνησαν στους δρόμους της Αθήνας, στους δρόμους της Ιστορίας, μεταφέροντάς μου το κλίμα, την ατμόσφαιρα, που επικρατούσε στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, στην Ελλάδα των συνταγματαρχών και στα μεταπολιτευτικά χρόνια της με τρόπο τόσο βιωματικό. 

     Αυτό που με απογοήτευσε λίγο ήταν το γεγονός πως οι ήρωες πολλά από τα ιστορικά γεγονότα δεν τα βίωναν αλλά μας τα περιέγραφαν μεταγενέστερα, κάτι που όταν δεν γινόταν -λόγου χάρη στην Μακρόνησο του ’59- το κείμενο με συνέπαιρνε.

      Διαβάστε το... η ιστορία του θα σας μεταφέρει αβίαστα στην Αθήνα πέντε ολόκληρων δεκαετιών!

Βαθμολογία 4/5

Βιογραφία Συγγραφέως

Στοιχεία Βιβλίου:

Τίτλος: Δυο φορές Έλληνες

Συγγραφέας: Μένης Κουμανταρέας 

Εκδ.: Κέδρος

Ημερ.Εκδ.: 2001

Σελ.:760

Βραβείο: ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ, 2002

Δήμητρα Κωλέτη