Ο Γερμανός γιατρός-Σόφη Θεοδωρίδου

    Στο «Γερμανό γιατρό» η αγαπημένη συγγραφέας Σόφη Θεοδωρίδου εμπνέεται, όπως αναφέρει στο εισαγωγικό σημείωμα της, από την ζωή και το έργο του Γερμανού γιατρού Χάνς Λέμπερ και γράφει ένα ιστορικό μυθιστόρημα το οποίο όμως απέχει κατά πολύ από τα κλισέ ιστορικά μυθιστορήματα καθώς στις σελίδες του επιλέγει να εστιάσει, όχι μόνο στα ιστορικά γεγονότα και στις συνθήκες που επικρατούσαν στην κατεχόμενη Ελλάδα, αλλά στο φως που, μέσα στο ζόφο του πολέμου, εκπέμπει ο ανθρωπισμός, η προσφορά και η ανιδιοτέλεια που φέρει ο άνθρωπος, χαρακτηριστικά που εδώ εντείνονται, συγκινούν και αγγίζουν καθώς πρεσβεύονται και εφαρμόζονται από εναν άνθρωπο που βρισκόταν από την πλευρά των κατακτητών. 

     Ο Χανς Λέμπερ, πρόσωπο υπαρκτό -πόσο παρήγορο!- ήταν επίατρος του γερμανικού ναυτικού και οι ανάγκες του πολέμου τον έστειλαν στην κατεχόμενη Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Μήλο. Στο νησί ακόμα και σήμερα μιλούν για αυτόν χαρακτηρίζοντάς τον «ο καλός γιατρός» καθώς τα χρόνια που βρισκόταν στη Μήλο, αν και ερχόμενος ως ‘’κατακτητής’’, εφάρμοσε τον όρκο του Ιπποκράτη ακόμα και στους ντόπιους σώζοντας τις ζωές τους με τις ιατρικές του ικανότητες και την αμέριστη φροντίδα που τους προσέφερε.

    Ο Κρίστιαν Μίλερ, ο ήρωας της συγγραφέως, επίατρος του γερμανικού ναυτικού, φτάνει σε ένα νησί της κατεχόμενης Ελλάδας έχοντας αφήσει πίσω του την αρραβωνιαστικιά του Μάρεν σε ένα Βερολίνο που οι βόμβες των Συμμάχων το ξεκοιλιάζουν σωρηδόν. Το γαλάζιο του ουρανού και η άγρια ομορφιά του τόπου τον μαγεύουν με την πρώτη ματιά. Γρήγορα αναλαμβάνει το στρατιωτικό νοσοκομείο που στεγάζεται στο σχολείο του νησιού, εξασφαλίζει φαρμακευτικό υλικό και στήνει στο υπόγειο χειρουργείο. Οι ασθενείς του βρίσκουν ίαση. Όλοι οι ασθενείς. Και οι Γερμανοί στρατιώτες και οι ντόπιοι, γιατί ο Κρίστιαν Μίλερ είναι απ’ τους γιατρούς που τιμά τον ιατρικό του όρκο και εφαρμόζει τις γνώσεις του σε όποιον ασθενή έχει απέναντί του. Είναι ανθρωπιστής κι ο μόνος πόλεμος που τον αφορά πραγματικά είναι αυτός ενάντια στο Θάνατο και στον ανθρώπινο πόνο. 

     Φτάνει σε ένα νησί που τα κοινωνικά στερεότυπα έχουν στήσει πόλεμο στη Λήδα, την νεαρή χήρα και την κόρη της Αφροδίτη που η κοινωνία τις έχει στιγματίσει και αποξενώσει. Η Λήδα είναι, για τον μικρό τόπο καθώς και για την ίδια την οικογένειά της, η πρόστυχη που έκανε παιδί ενώ ήταν χήρα και η Αφροδίτη το μπαστάρδι της. Όλοι τις περιφρονούν.
     Μόνο στήριγμα ο Παππούς που τις αγκαλιάζει, τις κάνει μέλη της δικής του οικογένεια και τις προσφέρει ασφάλεια, μα και η Ρίτα με τον γιο της τον Μάριο που μετακομίζουν στο απέναντι σπίτι κουβαλώντας τα δικά τους μυστικά. Κοντά τους με τον δικό του στωικό τρόπο και ο χειροδύναμος και ευαίσθητος συνάμα Μάρκος...

     Στα μέρες του πολέμου η Λήδα, η Αφροδίτη, η Ρίτα, ο Μάριος, ο Πάππους, ο Μάρκος, ο Κρίστιαν, η Μάρεν κι όλοι οι κάτοικοι  του νησιού, κατακτημένοι και κατακτητές, θα βιώσουν πάθη, έρωτες, φόβους, απώλειες, ενέργειες που θα τους κάνουν, θα μας κάνουν!, να αναθεωρήσουν την άποψή τους για τον κόσμο διαπιστώνοντας πως μέσα στις μαύρες μέρες ενός πολέμου, μιας παρακμιακής εποχής, ο ανθρωπισμός, η ανιδιοτέλεια και η προσφορά που φέρει ο άνθρωπος είναι προνόμιο όλων των ευαίσθητων ανθρώπων ακόμα κι όσων θεωρούμε εχθρούς...  

Όταν παίζαμε για τη νίκη, Καραγκιόζη μου-Γιώτα Αλεξάνδρου

    «Διαβατάρικες σκιές στο σεντόνι της ζωής είμαστε» έλεγε ο πατέρας του Λευτέρη, του 12χρονου ήρωα της Γιώτας Αλεξάνδρου που στο «Όταν παίζαμε για τη νίκη, Καραγκιόζη μου» η Ιστορία τον συναντά κι εκείνος μαζί με τις φιγούρες του Θεάτρου Σκιών επιλέγει να μας την αφηγηθεί χρησιμοποιώντας εικόνες, ήχους, ρεαλισμό και λυρισμό κάτι που, αυθόρμητα, με κάνει να χαρακτηρίσω το κείμενο ως ένα Λογοτεχνικό διαμαντάκι που επιβάλλεται τελικά να κατέχει μια θέση στο ράφι της βιβλιοθήκης των παιδιών σας.

      Καραγκιοζοπαίχτης ο πατέρας του Λευτέρη, χαρίζει γέλιο και ξέγνοιαστες στιγμές στην Ελλάδα του 1940 έχοντας δίπλα του πολύτιμο βοηθό τον γιο του. Οι φιγούρες χορεύουν στο ρυθμό του, οι σκιές ζωντανεύουν στο μπερντέ με τον Καραγκιόζη, τα Κολλητηράκια του και την υπόλοιπη παρέα του να αποτελούν την λαϊκή διασκέδαση της εποχής. 
     Το σκοτάδι της Ιστορίας όμως πλησιάζει. Όταν τον Οκτώβρη του 1940 άγνωστες κι απειλητικές σκιές κάνουν την εμφάνισή τους, η ζωή του Λευτέρη θα αλλάξει. Η ζωή στην Ελλάδα θα αλλάξει.  
     Ο πατέρας αρπάζει τον Καραγκιόζη και μαζί ανεβαίνουν στα βουνά, θα ζήσουν το Έπος του ’40. Ο Λευτέρης και τα Κολλητηράκια, οι γιοι των εκάστοτε οικογενειών, θα μείνουν πίσω και θα βιώσουν την χαρά των νικών του ελληνοϊταλικού πολέμου, την πίκρα της ήττας, και την μεταστροφή του κλίματος ύστερα από την εισβολή των Γερμανών το 1941 στην έρημη Αθήνα. 
     Στις επόμενες σελίδες η Κατοχή, η πείνα, τα συσσίτια, οι σαλταδόροι,  η αντίσταση καθώς και ο ρόλος της Τέχνης κατά την διάρκεια του πολέμου και της Κατοχής θα τοποθετούν από την συγγραφέα στο χαρτί με τέτοιο τρόπο που να προσφέρουν στον μικρό αναγνώστη πληροφορίες, συναισθήματα, εικόνες και ατμόσφαιρα της ιστορικής αυτής περιόδου καθώς και την επίγνωση πως η ιστορική μνήμη είναι παιδευτική και χρήσιμη (Αγγελική Βαρελά, από την εισαγωγή του βιβλίου).

Συζητώντας με τη συγγραφέα Δέσποινα Χατζή!

     Η συγγραφέας Δέσποινα Χατζή απαντά στο ερωτηματολόγιο των ΒιβλιοΑναφορών και μας παρουσιάζει με τον δικό της μοναδικό τρόπο το νέο της βιβλίο, «Οι Αλεξανδρινές-Η ζωή στη Νειλοχώρα», το οποίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ.

     Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να συναντήσω τη συγγραφέα και να παρακολουθήσω την υπέροχη παρουσίαση του βιβλίου της στη Δανειστική Βιβλιοθήκη του Π.Σ. Εξαμιλίων. Στη συνάντηση αυτή μπόρεσα να έρθω λίγο πιο κοντά στον άνθρωπο και δημιουργό Δέσποινα Χατζή, όποτε  όπως καταλαβαίνετε η παραχώρηση αυτής της συνέντευξης μόνο ως τιμή και απέραντη χαρά, τόσο για εμένα όσο και για το blog, μπορεί να χαρακτηριστεί!

    Διαβάστε την παρούσα συνέντευξη και ελάτε και εσείς λίγο πιο κοντά στη προσωπικότητα και στο σπουδαίο έργο της συγγραφέως Δέσποινας Χατζή.

1. Το νέο σας πόνημα, «Οι Αλεξανδρινές»,  πρόσφατα, απέκτησε μια θέση στις προθήκες των βιβλιοπωλείων! Αφού σας ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο, θα σας ζητήσω να μας το παρουσιάσετε με τον δικό σας μοναδικό τρόπο.

Απ.: Το μυθιστόρημα «Οι Αλεξανδρινές» δημιουργήθηκε μέσα από  ένα αρχειακό υλικό και αφορά  την ιστορία της ελληνικής κοινότητας της Αλεξανδρείας στην Αίγυπτο από το 1905 μέχρι τις μέρες μας, καθώς και την ιστορία  άλλων πόλεων  της Αιγύπτου όπου υπήρχε ή υπάρχει ελληνισμός. 

2. Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του νέου σας βιβλίου;

Απ.: Η ιδέα του βιβλίου γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μιας προσωπικής έρευνας γύρω από   την παροικία της Αλεξάνδρειας  με αφορμή τις ρίζες μου. 

3. Ποιος από τους ήρωες του νέου σας βιβλίου είναι ο αγαπημένος σας; Ποιος σας ταλαιπώρησε να τον αποτυπώσετε στο χαρτί; Και ποιος σας έκανε να κλάψετε μαζί του;

Απ.: Δεν  θα μπορούσα να  χαρακτηρίσω κάποιον ήρωα ως «αγαπημένο»  γιατί όπως συμβαίνει και στη ζωή ο κάθε άνθρωπος επιτελεί κάποιο συγκεκριμένο σκοπό, κατά συνέπεια είναι χρήσιμος. Έτσι και στη μυθιστορία κάποιοι ήρωες είναι περισσότερο χρήσιμοι από κάποιους άλλους. 

Μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας ως προς την αποτύπωση τους στο χαρτί  έχουν οι ήρωες με σύνθετη  ιδιοσυγκρασία, εσωτερικές συγκρούσεις και αδιευκρίνιστα κίνητρα, όπως για παράδειγμα η Κλειώ Αντύπα. 

Ένιωσα κάμποσες  θλίψη με  την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων,  όχι με τους ήρωες. 

4. Διαβάζοντας ένα βιβλίο ψάχνω πάντα κάτω από τις λέξεις τα μηνύματα που ίσως θέλει ο συγγραφέας να μεταφέρει στους αναγνώστες του. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας ένα μήνυμα που οι κεντρικοί ήρωες του νέου βιβλίου σας, θέλουν οπωσδήποτε εμείς οι αναγνώστες να το ''παραλάβουμε'';