Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα- Lucy Adlington

     Άουσβιτς 1943... και η σύζυγος του διοικητή του στρατοπέδου, η Χέντβιχ Ες, στήνει ένα εργαστήριο ραπτικής, ώστε να ράβουν τα συνολάκια τους οι γυναίκες των αξιωματικών και οι γυναίκες Φρουροί του στρατοπέδου. Τι κι αν σ’ αυτό το στρατόπεδο εκατομμύρια ψυχές θανατώνονται στη γκιλοτίνα της παράνοιας του Γ’ Ράιχ; Τι κι αν σκελετωμένες μορφές φορώντας τις ριγέ στολές τους ακροβατούν ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο; Για τους Ναζί η ζωή συνεχίζεται ανεπηρέαστη τόσο που, ακόμα και μέσα στο σφαγείο του Άουσβιτς, ο καλλωπισμός τους είναι ανώτερος και με αξία μεγαλύτερη από αυτή των ανθρώπων που έχουν βάλει στη λίστα του θανάτου: Εβραίων, πολιτικών αντιφρονούντων, ομοφυλόφιλων, ατόμων με αναπηρία.

     Στηριζόμενη σ’ αυτό το ιστορικό γεγονός, η Lucy Adlington πλάθει τη μυθοπλασία του νεανικού βιβλίου της «Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα».
     Μέσα σ’αυτό το εργαστήρι λοιπόν, βάζει την ηρωίδα της, την Έλλα, η οποία και σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση μας μιλά για τον αγώνα επιβίωσης της στο σκληρό και απάνθρωπο Άουσβιτς. Η Έλλα είναι μια μικρή έφηβη Εβραϊκής καταγωγής, η οποία και συλλαμβάνεται και στέλνεται στο στρατόπεδο το 1944. Είναι ένα δυναμικό κορίτσι και χάρης αυτού του στοιχείου του χαρακτήρα της διεκδικεί μια θέση στο εργαστήρι Υψηλής Ραπτικής, όπως ονομάζεται το παράπηγμα. Και την κερδίζει αυτή τη θέση καθώς εκτός από δυναμισμό διαθέτει και ταλέντο στην κοπτοραπτική. Άλλωστε είχε την καλύτερη δασκάλα, την γιαγιά της, που την εντρύφησε στην τέχνη και της εμφύσησε την αγάπη για τα υφάσματα και την μετατροπή τους σε καλαίσθητα ρούχα. 

       Εκεί θα γνωρίσει τη Ρόουζ. Η Ρόουζ είναι πολιτική κρατούμενος, κόρη συγγραφέων, ευαίσθητη και ονειροπόλα. Πλάθει ιστορίες και χάνεται μέσα σ’ αυτές και είναι αυτές οι ιστορίες που την κρατούν όρθια στο ζόφο του στρατοπέδου. Η Ρόουζ είναι το ακριβώς αντίθετο από την Έλλα που την χαρακτηρίζει, εκτός από τον δυναμισμό που προανέφερα, ο ρεαλισμός και η αποφασιστικότητα. Τα δυο κορίτσια γίνονται φίλες και η μία στηρίζει την άλλη, η μία αλληλοσυμπληρώνεται από την άλλη. Η Έλλα, μέσω των διασυνδέσεων της, βρίσκει για τη Ρόουζ τρόφιμα και φάρμακα, όταν τα χρειάζεται, και η Ρόουζ της δίνει την ελπίδα για να αντέξει, ώστε να κάνει το όνειρο της πραγματικότητα με την λήξη του πολέμου :

Η υπέροχη φίλη μου-Elena Ferrante

      Στην «Υπέροχη φίλη μου» η Elena Ferrante καταπιάνεται με την παιδική φιλία δυο κοριτσιών στη Νάπολη της δεκαετίας του ’50. Η συγγραφέας δίνει το λόγο στη μία εκ των δύο κεντρικών ηρωίδων της, στην Έλενα ή Λενού όπως την αποκαλούσε η φίλη της, η οποία και με πρωτοπρόσωπη αφήγηση μας μιλά για την φιλία της με την συνομήλική της, την Λίλα.

      Η Έλενα στα 65 της χρόνια και ύστερα από το τηλεφώνημα του γιου της φίλης της, ο οποίος και την ενημέρωσε πως η Λίλα εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει πίσω της κάτι που να τη θυμίζει, κάθεται μπρος στον υπολογιστή της και αρχίζει να γράφει όλα όσα έζησαν μαζί, αρχίζει να γράφει την δική τους ιστορία φιλίας. 

     Και έτσι μέσα από τα αφηγηματικά μάτια της Έλενας μαθαίνουμε όλα όσα έκαναν τα δύο κορίτσια φίλες: τον τρόπο που προσέγγισε η μία την άλλη, τα γεγονότα που δυνάμωσαν τη σχέση τους καθώς και την αλληλοεπίδραση-αλληλοεξάρτηση που είχε η μία στην διαμόρφωση του χαρακτήρα και της ψυχοσύνθεσης της άλλης, με την αφηγήτριά μας μάλιστα να δηλώνει: «Αποφάσισα ότι έπρεπε να ρυθμίσω τη ζωή μου σύμφωνα με τη δική της, να μην τη χάνω ποτέ από το βλέμμα μου, ακόμη κι αν εκνευριζόταν και μ’ έδιωχνε.». Το φόντο αυτής της σχέσης είναι γεμάτο αντιζηλία, ανταγωνισμό, αντιθέσεις με την μεγαλύτερη όλων τον ίδιο το χαρακτήρα τους, φιλοδοξίες μα και νοιάξιμο και αγάπη. 

     Το πιο ενδιαφέρον όμως φόντο είναι η Νάπολη του ’50(!) καθώς οι ήρωες και η ιστορία τους έχουν τοποθετηθεί από τη συγγραφέα με τρόπο που να ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή. Η φτωχογειτονιά που μεγαλώνουν τα κορίτσια, οι πολυάριθμες οικογένειες που στεγάζονταν σε μικρά και ανήλιαγα σπίτια, η φτώχεια και η ανέχεια στην οποία ζούσαν, η βία, τα κατάλοιπα του φασισμού και του ναζισμού του πολέμου καθώς και η παρακμή στήνουν το σκηνικό μέσα στο οποίο δρουν οι ήρωες και αναπτύσσεται η κοριτσίστικη φιλία κάνοντας, συγχρόνως, εμάς τους αναγνώστες να ταξιδέψουμε σε μια άλλη, όχι τόσο μακρινή, εποχή με τρόπο αληθοφανή και νοσταλγικό. 

Ροδανθός-Σόφη Θεοδωρίδου

     Ο «Ροδανθός», το νέο πόνημα της αγαπημένης Σόφης Θεοδωρίδου, είναι ένα βιβλίο στο οποίο η συγγραφέας συνυφαίνει τη μυθοπλασία με την Ιστορία της Σύμης και της Ρόδου με τρόπο που καθηλώνει τον αναγνώστη μιας και οι πληροφορίες για την ιστορική εξέλιξη των δύο νησιών, οι εικόνες, οι φορτωμένες λυρισμό και λεπτομέρειες που σε μεταφέρουν στο χωροχρόνο, καθώς και οι ήρωες με το συναισθηματικό τους κόσμο και τη δράση τους, είναι κάποια από τα στοιχεία που συνάντησα στο κείμενο και που με έκαναν, εν τέλει, να προσκολλήσω στην ανάγνωσή του.

     Στο Ροδανθό της, η Σόφη Θεοδωρίδου τοποθετεί τους ήρωες της σε ιστορικές στιγμές, τις κάνει βίωμα τους και ταυτόχρονα δικό μας βίωμα. Τόπος εξέλιξης, αυτή τη φορά, η Σύμη εκεί δηλαδή που η κεντρική ηρωίδα, η Σμαράγδα Κυριακού, φτάνει από την Κωνσταντινούπολη για να ζήσει με τον μοναδικό εν ζωή συγγενή της, τη θεία Ρηνιώ, και για να εργαστεί ως δασκάλα όπως της έταξε ο Μόσκοβος, ο άνθρωπος που την αντάμωσε στη Πόλη του 1874 και που με το καράβι του την μετέφερε στο μικρό νησί του Αιγαίου.
      Στη Σύμη των σφουγγαράδων η Σμαράγδα θα γίνει ένα με τον τόπο, τα έθιμα και την νοοτροπία των Σαμιακών, με τον αναγνώστη να μεταφέρεται έτσι στη Σύμη του 19ου αιώνα, να σεργιανά στα σοκάκια της, να βλέπει τον κάματο της συλλογής και επεξεργασίας του σπόγγου, να νιώθει την αγωνία και την επιθυμία των κατοίκων για την πολυπόθητη ένωση του νησιού τους με την Ελλάδα, να γεύεται την εθιμολογία και γενικότερα την καθημερινότητά τους.
     Στη Σύμη όμως η Σμαράγδα θα γνωρίσει και τον έρωτα. Ο μοναχογιός του Μόσχοβου, ο Μιχάλης, θα της γεμίσει την καρδιά συναισθήματα πρωτόγνωρα και αδιαμφισβήτητα. Σύντομα θα παντρευτούν και το ζευγάρι θα αναμένει τον ερχομό ενός απογόνου ώστε να ολοκληρωθεί η ευτυχία του. Δυστυχώς όμως, η τεκνοποίηση δε φαίνεται να έρχεται κάτι που θα γεμίσει θλίψη την ψυχή της Σμαράγδας με το μικρό κενό στον κόρφο της όλο και να γιγαντώνεται. Το κενό αυτό θα το καλύψει μετά από κάποια χρόνια, ο ερχομός του Γίοσεφ, ενός πεντάχρονου ορφανού που θα την κάνει να νιώσει και να φερθεί σαν μάνα.