Το Παλιόπαιδο-Αγγελική Δαρλάση

     «Φτώχεια δεν είναι μόνο η έλλειψη τροφής και στέγης. Φτώχεια είναι το να αισθάνεσαι Κανένας, το να στερείσαι ταυτότητας»: με αυτά τα λόγια η Αγγελική Δαρλάση ξεκινά την ιστορία του ‘’Παλιόπαιδιου’’, ενός παιδιού που μεγαλώνει με έναν απόντα πατέρα, με τα λιγοστά τραγούδια της άρρωστης μητέρας να του ομορφαίνουν κάπου κάπου την μοναχική και θλιμμένη ζωή του, με λίγα χάδια και ακόμα λιγότερα φιλιά, ενός παιδιού που στερείται το συναίσθημα.

     Το παλιόπαιδο είναι ένα παιδί φτωχό, με ρούχα ξένα πάνω του, ένα κοντό παντελόνι, ένα φαρδύ παλτό που το σκούρο χρώμα του ενίσχυε το θλιμμένο είναι του, και που όταν ακούει τη μητέρα του να του λέει πως «Όταν αυτό το παλτό θα σου κάνει, θα πει πως ήρθε η ώρα να γίνεις κι εσύ... Κάποιος. Κι ευτυχισμένος!» στρέφει το βλέμμα του στα αστέρια και αναρωτιέται: Πώς θα μπορούσε να γίνει κάποιος... κι ευτυχισμένος; Και πού όντας φτωχός;

     Είναι ένα παιδί που ξεχάστηκε το όνομά του και που όλοι πλέον το φωνάζουν παλιόπαιδο. ένα προσωνύμιο που το απέκτησε γιατί κάποτε έκλεψε λίγο ψωμί για να χορτάσει την πείνα του και ένα ζευγάρι κάλτσες για να ξεγελάσει τις κρύες νύχτες. Όλοι το φωνάζουν παλιόπαιδο γιατί είναι το πιο φτωχό, το πιο θλιμμένο από τα υπόλοιπα φτωχά, παραγκωνισμένα και θλιμμένα παιδιά της φτωχογειτονιάς του, μιας φτωχογειτονιάς στην οποία τα παιδιά συγκροτούν συμμορίες με ορισμένες από αυτές να μην είναι και τόσο αθώες αφού τα μέλη της που βρίσκονται υπό την προστασία και τις διαταγές του αρχηγού ληστεύουν ανθρώπους στους δρόμους. Σε μια τέτοια συμμορία θα μπει και το Παλιόπαιδο, άλλωστε θέλει να ανήκει κι εκείνος σε μια ομάδα, θέλει να ξεφύγει από την μοναξιά... 

''Το παιδί, ο άνθρωπος το μόνο που χρειάζεται, το μόνο που του οφείλουμε είναι χείρα βοηθείας και αισθήματα, αυτά θα το τραβήξουν από το σκοτάδι της μοναξιά, της θλίψης, του παραγκωνισμού... θα του δείξουν το δρόμο για τον αυτοσεβασμό και την ευτυχία. ''

      Όταν ο αρχηγός θα του θέσει μια αποστολή δίνοντάς του ένα όπλο, αυτό με την βοήθεια ενός φωτισμένου ανθρώπου που συναντά στο δρόμο θα γίνει στα χέρια του βιολί, μουσική, ελπίδα... και τότε τα αστέρια στον ουρανό περήφανα και υπέρλαμπρα θα δείξουν στον Φελίξ -αυτό είναι το όνομά του!- μια νέα ομάδα που θα τον βγάλει από την θλίψη, την μοναξιά και θα τον κάνει Κάποιο! Κι ευτυχισμένο!

     Ένα σκληρό μα και τρυφερό βιβλίο που βασίζεται στην πραγματική ιστορία του El Sistema, ενός οράματος του μουσικού και οικονομολόγου Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου που το 1975 στην Βενεζουέλα οραματίστηκε πως η μουσική μπορεί να αλλάξει τη ζωή ανθρώπων που ως τότε ζούσαν περιθωριοποιημένοι λόγω της φτώχειας κι έτσι δημιούργησε μαζί με εθελοντές την πρώτη μουσική ορχήστρα με περιθωριοποιημένα παιδιά της χώρας. Το σύστημα υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση και αποτελεί όπλο κατά της παιδικής παραβατικότητας (σήμερα πάνω 500.000 παιδιά στη Βενεζουέλα είναι μέλη μιας ορχήστρας ). 

     Με γλώσσα απλή μα συναισθηματικά φορτισμένη και λυρική η Αγγελική Δαρλάση φέρνει στο φως μια άγνωστη ιστορία που  αγγίζει τον αναγνώστη με το μήνυμα πως «η μουσική μπορεί να... σώσει» να κυριαρχεί καθώς κι αυτό πως οι ταμπέλες που βάζουμε τόσο εύκολα απέχουν πολύ από το είναι του κάθε ατόμου και οδηγούν τελικά σε μια άδικη περιθωριοποίηση. Το παιδί, ο άνθρωπος το μόνο που χρειάζεται, το μόνο που του οφείλουμε είναι χείρα βοηθείας και αισθήματα, αυτά θα το τραβήξουν από το σκοτάδι της μοναξιά, της θλίψης, του παραγκωνισμού... θα του δείξουν το δρόμο για τον αυτοσεβασμό και την ευτυχία. 

     Η εικονογράφηση της Ίρις Σαμαρτζή απέδωσε επιτυχώς τα συναισθήματα των ηρώων με τις επιλογές των χρωμάτων να ενισχύουν τη θλίψη τους (μαύρο και γκρι) μα και την ανατροπή, την εγκληματικότητα, τη φτώχεια, και την ελπίδα (κόκκινες λεπτομέρειες). 

      Εξαιρετική! Κάθε σελίδα κι ένα έργο τέχνης! 

     Διαβάστε το! Πρόκειται για ένα βιβλίο ύμνο στην δύναμη της Τέχνης και στον Ανθρωπισμό! 

        Συγχαρητήρια στη συγγραφέα! 

Βαθμολογία 5/5

Στοιχεία Βιβλίου:

Τίτλος: Το Παλιόπαιδο

Συγγραφέας: Αγγελική Δαρλάση

Εικονογράφηση:  Ίρις Σαμαρτζή

Εκδ.: Πατάκη

Ημερ.Εκδ.: Δεκέμβρης του 2014

Σελ.: 64

Βραβείο σε εικονογράφο και συγγραφέα βιβλίου με πολύχρωμη εικονογράφηση (picture book ή album) για την εικονογράφηση και για το κείμενο από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 2015

Η Αγγελική Δαρλάση γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Θεατρολογία (Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών), Παραστατικές Τέχνες (Μ.Α. στο The Royal Central School of Speech and Drama) και δημιουργική γραφή (σε Αθήνα και Λονδίνο) σκηνοθέτησε θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, performances, devised και promenade παραστάσεις. Δούλεψε επίσης σε κινηματογράφο και τηλεόραση. Ως συγγραφέας εμφανίστηκε το 2000, με θεατρικά έργα αποσπώντας βραβεύσεις και διακρίσεις σε θεατρικούς διαγωνισμούς συγγραφής θεατρικών έργων. Λίγα χρόνια αργότερα (2004) ήρθε και το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά και νέους «Ονειροφύλακες» που τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο. Ακολούθησαν κι άλλα βιβλία κι άλλα θεατρικά έργα που έφεραν μαζί τους διακρίσεις, βραβεύσεις και πολλή αγάπη από μικρούς και μεγάλους αναγνώστες (και θεατές). Καλεσμένη του The Greek play project συμμετέχει, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, στο Τhink Τank θεατρικών συγγραφέων σε διεθνές πρόγραμμα της Ένωσης Ευρωπαϊκών Θεάτρων. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας θεάματος Η Άλλη Πλευρά και της δισκογραφικής εταιρείας Puzzlemusik. Διδάσκει θέατρο και δημιουργική γραφή (σε μικρούς και μεγάλους) και φυσικά… γράφει. 

Βραβεία/Διακρίσεις: Αναγραφή στο Διεθνή Τιμητικό Πίνακα της ΙΒΒΥ για τη συγγραφή (2015), Βραβείο εικονογραφημένου βιβλίου από το Ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ- Κύκλος Ελληνικού παιδικού βιβλίου (2015), Βραβείο καλύτερου βιβλίου για μεγάλα παιδιά από το Ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ- Κύκλος Ελληνικού παιδικού βιβλίου (2010), White Raven της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου 2010), Κρατικό Βραβείο Παιδικού θεατρικού έργου (2010), Βραβείο Καλύτερου Νέου Θεατρικού Συγγραφέα από το Θέατρο του Νότου-Γ.Γ.Ν.Γ. (2001), Έπαινος Κ.Θ.Β.Ε. στον Πανελλήνιο Θεατρικό Διαγωνισμό (2005), Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας (2004).

Η Ίρις Σαμαρτζή γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της σχολής Βακαλό με υποτροφία στο Interior Design. Έχει κάνει δύο Bachelor of Arts στο Graphic design και στο Interior Design κι έχει παρακολουθήσει σεμινάρια πάνω στη δραματική τέχνη στην εκπαίδευση και στη θεατρική αγωγή. Συνεργάστηκε με τη Σχολή Βακαλό ως βοηθός καθηγητή (Σκηνογραφία, Product Design, Αρχιτεκτονική Διαμόρφωση Εσωτερικών Χώρων, 2001/6). Από το 2003 διδάσκει ζωγραφική και κατασκευές σε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο (νηπιαγωγείο, δημοτικό). Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα. Από το 2004 συνεργάζεται με εκδοτικούς οίκους ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Βραβεύτηκε ως εικονογράφος το 2006 ("Από την καλή και από την ανάποδη") και το 2008 ("Το ξύπνημα των κούκων") από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου καθώς κι από τα ΕΒΓΕ για το εξώφυλλο του βιβλίου "Το δέντρο που είχε φτερά" (2011). Κέρδισε το Κρατικό Βραβείο 2012 για το βιβλίο "Οι καλοί και οι κακοί πειρατές" του Αντώνη Παπαθεοδούλου. Από τον Κύκλο Παιδικού Βιβλίου, Βραβείο σε εικονογράφο και συγγραφέα βιβλίου με πολύχρωμη εικονογράφηση για το βιβλίο "Το Παλιόπαιδο" (2014).

Δήμητρα Κωλέτη