Στο <<Νούμερο 31328>> ο συγγραφέας-αφηγητής μάς μιλά σε α' πρόσωπο για την αιχμαλωσία του στα τάγματα εργασίας της Ανατολής. Είναι φθινόπωρο του 1922. Η Σμύρνη έχει καταστραφεί, τα γυναικόπαιδα στέλνονται με καραβιές στην Ελλάδα ενώ οι άντρες από 18 χρόνων και πάνω συλλαμβάνονται από το κεμαλικό στρατό.
Ανάμεσα τους και ο δεκαοχτάχρονος μαθητής Ηλίας από το Αϊβαλί, που παρά τις προσπάθειες της οικογένειας του να τον γλιτώσουν από την αιχμαλωσία, κρύβοντάς τον για μέρες στο υπόγειο του σπιτιού τους και προσπαθώντας να τον φυγαδέψουν μεταμφιεσμένο γυναίκα, πέφτει στα χέρια των Νεότουρκων.
Η πορεία των αιχμαλώτων προς το εσωτερικό ξεκινά. Δίπλα στον Ηλία βρίσκεται και ο συμμαθητής του ο Αργύρης. Μαζί θα περπατήσουν χιλιόμετρα, θα αποκτήσουν πληγές, θα αναμετρηθούν με την εξαθλίωση, με την πείνα και την αγριότητα. Γυναίκες βιάζονται και θυσιάζονται για λίγη ξεκούραση... Βιασμοί και θάνατοι θα δηλώσουν παρόν.
Όταν οι αιχμάλωτοι φτάσουν, μετά από την εξαντλητική πορεία χιλιομέτρων στο τάγμα εργασίας του Κιρκιγάτς, ο Αργύρης θα έχει χαθεί και ο Ηλίας μαζί με τους υπόλοιπους θα ριχτούν στον αγώνα της επιβίωσης. Οι συνθήκες είναι άθλιες. Σπάνε πέτρες, καθαρίζουν φαράγγια γεμάτα από κουφάρια Χριστιανών, καθαρίζουν και χρίζουν τη Τουρκία: "Ενα πρωί μάς παίρνουν καμιά εξηνταριά σκλάβους για μια μικρή αγγαρεία. Είναι λίγο όξω απ'τη Μαγνησά. Δίπλα στις ράγιες του σιδηρόδρομου τελειώνει μια μεγάλη χαράδρα, ανάμεσα στο Σίπυλο. Τη λέν <<Κορτίκ-ντερέ>>. Μες σ'αυτή τη χαράδρα λογάριαζαν πως θα σκοτώθηκαν ίσαμε σαράντα χιλιάδες Χριστιανοί από τη Σμύρνη κι απ'τη Μαγνησά, αρσενικοί και θηλυκοί. Τα κορμιά λιώσανε το χειμώνα, και το νερό της χαράδρας που κατέβαινε από ψηλά έσπρωξε τα κουφάρια προς τα κάτω.
Ο Ντελλάρα σα θα 'ρχόταν, θα φούμερνε ένα πούρο. Μες στο <<βαγκόν-λι>>. Θα κοίταζε απ'το παραθυράκι όξω και θ' αποθαύμαζε το τοπίον. Εκεί, άξαφνα, μπορούσε να προσέξει τα κουφάρια. Κεραμιδαριό η έκσταση! Λοιπόν η δουλειά μας όλη τη μέρα ήταν να σπρώξουμε τα κουφάρια, που ατάχτησαν, προς τα μέσα. Να μη φαίνονται."
Κοιμούνται στοιβαγμένοι, πεινούν, οι ψείρες τους ρουφούν το αίμα, οι αξιωματικοί και οι τσαούσηδες τούς φέρονται σαν να είναι ζώα. Για 14 μήνες, όσο θα κρατήσει η αιχμαλωσία τους, παύουν να είναι άνθρωποι και πλέον αποτελούν ένα ακόμη νούμερο στη κρεατομηχανή του Κεμάλ με τον Ηλία Βενέζη να είναι το <<Το νούμερο 31328>>.
Μέσα σε όλα αυτά μια Τουρκάλα γριούλα που του προσφέρει ένα κυδώνι, ένας γιατρός που τον περιθάλπει, κάποιοι συμπονετικοί φρουροί, η επιθυμία των αιχμαλώτων να ανταμώσουν τους δικούς τους καθώς και η αθωότητα των τουρκόπουλων που συναντά τον τελευταίο καιρό της αιχμαλωσίας του, του θυμήσουν -μας θυμίζουν!- το τι είναι άνθρωπος και συμπόνια ενώ παράλληλα αποτελούν αυτά που, μαζί με την λαχτάρα του να σμίξει με την μάνα του, θα τον κρατήσουν ζωντανό ως την Ανταλλαγή και την επιστροφή του στην Ελλάδα.
<<Το νούμερο 31328>> γράφτηκε ένα χρόνο μετά την επιστροφή του συγγραφέα από τα τάγματα εργασίας της Ανατολής, το 1924, και εκδόθηκε το 1931 ενώ αποτελεί, δικαίως!, το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο με θέμα τις συνθήκες που επικρατούσαν στα τάγματα εργασίας της Ανατολής καθώς πρόκειται για αυτοβιογραφία- ντοκουμέντο.
Η γραφή του είναι ωμή, ρεαλιστική όπως ακριβώς και οι σκληρές συνθήκες και όλα όσα βίωσε ως σκλάβος ο συγγραφέας, χωρίς, φυσικά, να λείπει η λογοτεχνική χροιά στην αφήγηση. Οι σκηνές μεταφέρουν το κλίμα με τους αναγνώστες να συμπάσχουν με τα όσα βιώνει και αισθάνεται ο ήρωας. Φόβος, πόνος, ανασφάλεια, εκμηδένιση του ανθρώπου και θάνατος αναμετριούνται με τον αγώνα για επιβίωση σε συνθήκες που η αξιοπρέπεια ορίζεται από τον εξουσιαστή.
<<Το νούμερο 31328>> είναι ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα που θα το κουβαλώ για πάντα στο μυαλό μου!
Διαβάστε το! Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα!
Βαθμολογία 5/5
Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Το νούμερο 31328
Συγγραφέας: Ηλίας Βενέζης
Εκδ.: Βιβλιοπωλείο της Εστίας
Ημερ.: Αθήνα 2018
Σελ. : 254
Βιογραφία Συγγραφέως:
Ο Ηλίας Βενέζης (πραγματικό όνομα: Ηλίας Μέλλος, Αϊβαλί, 4 Μαρτίου 1904 - Αθήνα, 3 Αυγούστου 1973) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έγινε γνωστός με τα μυθιστορήματά του Το νούμερο 31328 και Γαλήνη. Στη διάρκεια της πολύχρονης παρουσίας του στα γράμματα, ασχολήθηκε με όλες σχεδόν τις μορφές γραπτού λόγου. Δημοσίευσε και εξέδωσε μυθιστορήματα, διηγήματα, μελέτες, χρονογραφήματα, βιογραφίες, οδοιπορικά, ταξιδιωτικές εντυπώσεις και έγραψε και το θεατρικό έργο «Μπλοκ C». Επίσης υπήρξε γραμματέας και διευθύνων σύμβουλος του Εθνικού θεάτρου την περίοδο 1950-1952 καθώς και πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής του από το 1964 έως το 1967, συνεργάτης του ΕΙΡ (Εθνικού ιδρύματος Ραδιοφωνίας) από το 1954 έως το 1966 αλλά και πρόεδρος του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης από το 1963 έως το 1966.
Ήταν υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ το 1960 και το 1963.
Έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1957 και τιμήθηκε με το Α' κρατικό βραβείο λογοτεχνίας και τον Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημά του «Γαλήνη»
(πηγή ΒικιΠαιδεία)
Δήμητρα Κωλέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου