Η συγγραφέας Δέσποινα Χατζή απαντά στο ερωτηματολόγιο των ΒιβλιοΑναφορών και μας παρουσιάζει με τον δικό της μοναδικό τρόπο το νέο της βιβλίο, «Οι Αλεξανδρινές-Η ζωή στη Νειλοχώρα», το οποίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ.
Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να συναντήσω τη συγγραφέα και να παρακολουθήσω την υπέροχη παρουσίαση του βιβλίου της στη Δανειστική Βιβλιοθήκη του Π.Σ. Εξαμιλίων. Στη συνάντηση αυτή μπόρεσα να έρθω λίγο πιο κοντά στον άνθρωπο και δημιουργό Δέσποινα Χατζή, όποτε όπως καταλαβαίνετε η παραχώρηση αυτής της συνέντευξης μόνο ως τιμή και απέραντη χαρά, τόσο για εμένα όσο και για το blog, μπορεί να χαρακτηριστεί!
Διαβάστε την παρούσα συνέντευξη και ελάτε και εσείς λίγο πιο κοντά στη προσωπικότητα και στο σπουδαίο έργο της συγγραφέως Δέσποινας Χατζή.
1. Το νέο σας πόνημα, «Οι Αλεξανδρινές», πρόσφατα, απέκτησε μια θέση στις προθήκες των βιβλιοπωλείων! Αφού σας ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο, θα σας ζητήσω να μας το παρουσιάσετε με τον δικό σας μοναδικό τρόπο.
Απ.: Το μυθιστόρημα «Οι Αλεξανδρινές» δημιουργήθηκε μέσα από ένα αρχειακό υλικό και αφορά την ιστορία της ελληνικής κοινότητας της Αλεξανδρείας στην Αίγυπτο από το 1905 μέχρι τις μέρες μας, καθώς και την ιστορία άλλων πόλεων της Αιγύπτου όπου υπήρχε ή υπάρχει ελληνισμός.
2. Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του νέου σας βιβλίου;
Απ.: Η ιδέα του βιβλίου γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μιας προσωπικής έρευνας γύρω από την παροικία της Αλεξάνδρειας με αφορμή τις ρίζες μου.
3. Ποιος από τους ήρωες του νέου σας βιβλίου είναι ο αγαπημένος σας; Ποιος σας ταλαιπώρησε να τον αποτυπώσετε στο χαρτί; Και ποιος σας έκανε να κλάψετε μαζί του;
Απ.: Δεν θα μπορούσα να χαρακτηρίσω κάποιον ήρωα ως «αγαπημένο» γιατί όπως συμβαίνει και στη ζωή ο κάθε άνθρωπος επιτελεί κάποιο συγκεκριμένο σκοπό, κατά συνέπεια είναι χρήσιμος. Έτσι και στη μυθιστορία κάποιοι ήρωες είναι περισσότερο χρήσιμοι από κάποιους άλλους.
Μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας ως προς την αποτύπωση τους στο χαρτί έχουν οι ήρωες με σύνθετη ιδιοσυγκρασία, εσωτερικές συγκρούσεις και αδιευκρίνιστα κίνητρα, όπως για παράδειγμα η Κλειώ Αντύπα.
Ένιωσα κάμποσες θλίψη με την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων, όχι με τους ήρωες.
4. Διαβάζοντας ένα βιβλίο ψάχνω πάντα κάτω από τις λέξεις τα μηνύματα που ίσως θέλει ο συγγραφέας να μεταφέρει στους αναγνώστες του. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας ένα μήνυμα που οι κεντρικοί ήρωες του νέου βιβλίου σας, θέλουν οπωσδήποτε εμείς οι αναγνώστες να το ''παραλάβουμε'';
Απ.: Κατά τη διάρκεια που γράφω ένα βιβλίο δεν έχω ως στόχο να περάσω κάποιο μήνυμα στους αναγνώστες ή να δώσω κατευθυντήριες γραμμές. Εκείνο που κάνω είναι να αναδεικνύω γεγονότα με τέτοιο τρόπο ώστε τόσο οι αναγνώστες όσο κι εγώ να στοχαστούμε πάνω σ’ αυτά.
5. Πείτε μας τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που σας συντρόφευαν την στιγμή που γράφατε την λέξη Τέλος στην ιστορία του βιβλίου σας!
Απ.: Συναισθηματικά αποχωρίζομαι χωρίς δυσκολία ένα βιβλίο, κυρίως αν έχει ήδη γεννηθεί η ιδέα για το επόμενο. Το βιβλίο όμως αρνείται να με αποχωριστεί με την έννοια ότι η αποταύτιση δεν είναι απλή υπόθεση.
6. Ως αναγνώστης, ποια επίθετα θα χρησιμοποιούσατε για να προσδιορίσετε τις Αλεξανδρινές;
Απ.: Αν εννοείτε τις «Αλεξανδρινές» ως βιβλίο, θα αφήσω τον επιθετικό προσδιορισμό στους αναγνώστες. Αν εννοείτε τις Αλεξανδρινές ως γυναίκες, μπορώ να πω ότι έχουν μια αθέατη εσωτερική δύναμη ικανή να μας εμπνεύσει για μικρά ή μεγάλα ζητήματα.
7. Αλεξανδρινές και Σμαρώ, δυο τίτλοι που πρωταγωνιστούν γυναίκες. Άραγε οι γυναίκες, ως κεντρικά πρόσωπα ενός βιβλίου, έχουν να πουν περισσότερα στον αναγνώστη γι' αυτό και τις επιλέγετε να επιτελέσουν αυτό τον σκοπό ή η επιλογή τους από εσάς είναι τυχαία;
Απ.: Τόσο το βιβλίο «Σμαρώ» όσο και «Οι Αλεξανδρινές» είναι πολυπρόσωπα μυθιστορήματα με περισσότερους από έναν κεντρικούς χαρακτήρες κι αρκετούς παράπλευρους. Στο βιβλίο «Σμαρώ» έχουμε δύο άντρες που πρωταγωνιστούν στην ιστορία, για την ακρίβεια τον Κωνσταντίνος Βαίτση και τον Μηνά Βογιατζόγλου. Στο βιβλίο «Οι Αλεξανδρινές» έχουν μεγαλύτερο βήμα οι γυναίκες, ωστόσο κι εδώ ο Ιταλός αρχαιολόγος Φάμπιο Σορεντίνο δεν παύει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.
8. Πότε ήρθε η συγγραφή στην ζωή της Δέσποινας Χατζή; Ποια ανάγκη της ικανοποιεί;
Απ.: Η συγγραφή ήρθε στη ζωή μου το 2002 και ικανοποιεί καθαρά την ανάγκη της έκφρασης και της εσωτερικής επικοινωνίας με τους συνανθρώπους μας.
9. Περιγράψτε μας το σκηνικό της συγγραφής: Που γράφει η Δέσποινα Χατζή; Κάτω από ποιες συνθήκες; Και με ποιο μοτίβο;
Απ.: Μεθόδευση, τάξη και απόλυτη πειθαρχία, με ότι αυτό συνεπάγεται, είναι οι τρεις άξονες πάνω στους οποίους βαδίζω σταθερά σε ότι έχει να κάνει με τη διαδικασία της συγγραφής.
10. Πέντε μυθιστορήματα στο βιογραφικό σας! Αλήθεια, οι ήρωες όλων αυτών των μυθιστορημάτων, με τους χαρακτήρες και την ιστορία τους, πού πάνε μετά το τέλος της συγγραφής;
Υπάρχουν σε ένα μέρος του μυαλού σας και ζουν ή τους ‘’εγκλωβίζεται’’ αιώνια στο χαρτί αφήνοντάς τους εκεί;
Απ.: Όταν το βιβλίο φύγει από τα χέρια μου-συναισθηματικά- ανήκει πλέον στους αναγνώστες. Μοιάζει σαν ένας μηχανισμός «προστασίας» που σου επιτρέπει αφ’ ενός ν’ αποταυτιστείς σχετικά ανώδυνα κι αφ’ ετέρου να βιώσεις «κενό» προκειμένου να ωριμάσει η ιδέα για το επόμενο βιβλίο.
11. Εσείς κατευθύνετε τους ήρωες ή οι ήρωες σας από ένα σημείο και μετά αυτομολούν και κατευθύνουν το χέρι σας κατά την διάρκεια της συγγραφής;
Απ.: Συμβαίνουν και τα δύο σε διαφορετικούς χρόνους.
12. Για σας ποια στοιχεία σε ένα βιβλίο σας κάνουν να το χαρακτηρίσετε τελικά ως Λογοτεχνία;
Απ.: Οι αναγνώστες εκπαιδευόμαστε για να αναγνωρίσουμε κάτι ως «λογοτεχνία». Αυτή η εκπαίδευση αφορά την αναζήτηση νοημάτων -εκ μέρους του αναγνώστη- μέσω των συμφραζόμενων του κειμένου, το γλωσσικό περιβάλλον και την τέχνη της αφήγησης.
13. Προτείνετε μας ένα βιβλίο!
Απ.: Πρόσφατα διάβασα το βιβλίο «Lumen» της Μπεν Πάστορ. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα βασισμένο στα βίαια επεισόδια του μαζικού εκτοπισμού και της εξόντωσης των Πολωνών Εβραίων.
14. Κλείνοντας, και αφού σας ευχαριστήσω θερμά για τον χρόνο που διαθέσατε ώστε να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο μου, θα ήθελα να δώσετε ένα μήνυμα που να απευθύνεται σε όλους όσους δεν διαβάζουν λογοτεχνία, προκειμένου αυτό το μήνυμα να συμβάλει στην προτροπή να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο του βιβλίου!
Απ.: Σας ευχαριστώ θερμά για τις ευχές σας κ. Κωλέτη και για τη συνέντευξη, επίσης.
Κλείνοντας θα απαντήσω στην τελευταία σας παράγραφο, λέγοντας ότι η λογοτεχνία είναι μια «φέτα ζωής» όπως έγραψε ο Εμίλ Ζολά, που σημαίνει ότι έχει μεγάλη δύναμη. Ίσως να μπορεί να μας αλλάξει τη ζωή αλλά μπορεί να μας κάνει να δούμε τη ζωή από μια διαφορετική γωνία.
****
«Οι Αλεξανδρινές - Η ζωή στη Νειλοχώρα»
Υπόθεση Οπισθόφυλλου
Αλεξάνδρεια 1905. Ο Αγαμέμνονας και η Ουρανία Βρανά ζουν υπό την κηδεμονία του θείου τους και της Γαλλίδας συζύγου του. Λίγο πριν ξεσπάσει ο Α Παγκόσμιος, ο ευφυής Αγαμέμνονας υψώνει το ανάστημά του στην αλεξανδρινή εμπορική κοινότητα, ενώ ο γάμος του με τη γοητευτική Σμυρνιά Αναστασία Γιάσογλου επισφραγίζει την πολυπόθητη ευτυχία. Η αδελφή του Αγαμέμνονα, Ουρανία, μετά τον αδιέξοδο έρωτά της μ’ έναν νεαρό Αιγύπτιο και τον άτυχο γάμο της, γίνεται ένθερμη υποστηρίκτρια της Huda Shaarawi, στέλνοντας ένα μήνυμα εθνικής και φεμινιστικής αφύπνισης σε μια πανσπερμία γυναικών. Η επαναστατική της φύση την οδηγεί στην Ελλάδα του Μεταξά, αφήνοντας στην Αλεξάνδρεια, στα έμπιστα χέρια του αδελφού της, τη μεγάλη της κόρη Αικατερίνη. Ένας νέος κύκλος ζωής ξεκινά για την Αικατερίνη με φόντο τα οδυνηρά γεγονότα του Β Παγκοσμίου.
Μισόν αιώνα μετά, η αρχαιολόγος Κλειώ Αντύπα, κόρη της Αικατερίνης, καλείται να εργαστεί στο Κάιρο προσκεκλημένη του Ιταλού αρχαιολόγου Φάμπιο Σορεντίνο. Η επίσκεψη «στις γειτονιές τις ίδιες» της καβαφικής Αλεξάνδρειας φέρνει στο φως ένα γεγονός που έλαβε χώρα στη μάχη του Ελ Αλαμέιν το 1942, ικανό να λυτρώσει τρεις γενιές γυναικών. Μέσα από μια μυθιστορηματική αναδρομή σε δύο διαδοχικούς παγκόσμιους πολέμους σκιαγραφείται η ζωή των Ελλήνων στη χώρα του Νείλου και την εμβληματική Αλεξάνδρεια. Την πόλη της Μπελ Επόκ, των αντιθέσεων, των εστέτ, των μποέμ, των εμπόρων, των διανοούμενων, της φτώχειας και των χαμαιτυπείων.
Βιογραφία συγγραφέως
Η Δέσποινα Χατζή γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων, εκπαιδεύτηκε στα κέντρα Αιμοδοσίας των Νοσοκομείων Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» και Παίδων «Αγία Σοφία» και εξειδικεύτηκε στον ιολογικό έλεγχο. Εργάστηκε στην Αιμοδοσία του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» και στην Αιμοδοσία του Γ.Α.Ο.Ν.Α. «Άγιος Σάββας». Συμμετείχε σε ιατρικά συνέδρια, επιμορφωτικά προγράμματα ιατρικών εργαστηρίων και εκπαιδευτικές ημερίδες. Το 2012 συνταξιοδοτήθηκε.
Παράλληλα, ασχολήθηκε με εναλλακτικές θεραπείες, ρεφλεξολογία και ρέικι, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σήμερα εργάζεται εθελοντικά στους Γιατρούς του Κόσμου. Μιλάει αγγλικά και ιταλικά. Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών.
Έργα της ίδιας: «Μοιρογιασεμόλαδο» (μυθιστόρημα, 2002), Ζωή σαν κρύσταλλο (μυθιστόρημα, 2009), «Ο Λαέρτης και το μολύβι του σε ρυθμούς τανγκό» (νουβέλα, 2011). Από τις εκδόσεις Μίνωας έχουν εκδοθεί τα βιβλία της «Έρωτας μαΐστρος» (μυθιστόρημα, 2014), «Σμαρώ-Από τον Βόσπορο στον Σηκουάνα» (μυθιστόρημα, 2017), «Οι Αλεξανδρινές, Η ζωή στη Νειλοχώρα» (μυθιστόρημα, 2019).
Δήμητρα Κωλέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου