Στην «Υπέροχη φίλη μου» η Elena Ferrante καταπιάνεται με την παιδική φιλία δυο κοριτσιών στη Νάπολη της δεκαετίας του ’50. Η συγγραφέας δίνει το λόγο στη μία εκ των δύο κεντρικών ηρωίδων της, στην Έλενα ή Λενού όπως την αποκαλούσε η φίλη της, η οποία και με πρωτοπρόσωπη αφήγηση μας μιλά για την φιλία της με την συνομήλική της, την Λίλα.
Η Έλενα στα 65 της χρόνια και ύστερα από το τηλεφώνημα του γιου της φίλης της, ο οποίος και την ενημέρωσε πως η Λίλα εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει πίσω της κάτι που να τη θυμίζει, κάθεται μπρος στον υπολογιστή της και αρχίζει να γράφει όλα όσα έζησαν μαζί, αρχίζει να γράφει την δική τους ιστορία φιλίας.
Και έτσι μέσα από τα αφηγηματικά μάτια της Έλενας μαθαίνουμε όλα όσα έκαναν τα δύο κορίτσια φίλες: τον τρόπο που προσέγγισε η μία την άλλη, τα γεγονότα που δυνάμωσαν τη σχέση τους καθώς και την αλληλοεπίδραση-αλληλοεξάρτηση που είχε η μία στην διαμόρφωση του χαρακτήρα και της ψυχοσύνθεσης της άλλης, με την αφηγήτριά μας μάλιστα να δηλώνει: «Αποφάσισα ότι έπρεπε να ρυθμίσω τη ζωή μου σύμφωνα με τη δική της, να μην τη χάνω ποτέ από το βλέμμα μου, ακόμη κι αν εκνευριζόταν και μ’ έδιωχνε.». Το φόντο αυτής της σχέσης είναι γεμάτο αντιζηλία, ανταγωνισμό, αντιθέσεις με την μεγαλύτερη όλων τον ίδιο το χαρακτήρα τους, φιλοδοξίες μα και νοιάξιμο και αγάπη.
Το πιο ενδιαφέρον όμως φόντο είναι η Νάπολη του ’50(!) καθώς οι ήρωες και η ιστορία τους έχουν τοποθετηθεί από τη συγγραφέα με τρόπο που να ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή. Η φτωχογειτονιά που μεγαλώνουν τα κορίτσια, οι πολυάριθμες οικογένειες που στεγάζονταν σε μικρά και ανήλιαγα σπίτια, η φτώχεια και η ανέχεια στην οποία ζούσαν, η βία, τα κατάλοιπα του φασισμού και του ναζισμού του πολέμου καθώς και η παρακμή στήνουν το σκηνικό μέσα στο οποίο δρουν οι ήρωες και αναπτύσσεται η κοριτσίστικη φιλία κάνοντας, συγχρόνως, εμάς τους αναγνώστες να ταξιδέψουμε σε μια άλλη, όχι τόσο μακρινή, εποχή με τρόπο αληθοφανή και νοσταλγικό.
Η Έλενα είναι μια επιμελής μαθήτρια, που με πείσμα κατορθώνει να σπάσει το στερεότυπο της εποχής που ήθελε τα κορίτσια να μην συνεχίζουν το σχολείο. Και έτσι βάζει τα δυνατά της να αριστεύει πάντα ώστε να μπορέσει τελικά να φοιτήσει και στο Γυμνάσιο! Αυτή η προσπάθεια βέβαια κρύβει την έντονη αντιζηλία της για την Λίλα και την τάση της να την ξεπεράσει -είναι ένα στοιχείο του χαρακτήρα της Έλενας που δεν μ' άρεσε καθόλου και που με έκανε να αντιπαθήσω την ηρωίδα. Εκτός από επιμελής είναι και ένα χαριτωμένο κορίτσι με πολλές όμως ανασφάλειες και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η Λίλα από την άλλη είναι μια αδύνατη και ξερακιανή μικρούλα που όμως ο χαρακτήρας, ο δυναμισμός της, η ευφυΐα και η φιλομάθειά της, την κάνουν να ξεχωρίζει στον βίαιο και μίζερο κόσμο της φτωχογειτονιάς όπου μεγαλώνουν τα δύο κορίτσια. Κοινό σημείο των κοριτσιών δεν είναι άλλο από την επιθυμία τους να επιβιώσουν αρχικά και έπειτα να ξεγλιστρήσουν από το σκηνικό της φτωχογειτονιάς τους. Το αν και το πως θα το κατορθώσουν θα σας αφήσω να το ανακαλύψετε διαβάζοντας την «Υπέροχη φίλη μου» !
Για εμένα «Η υπέροχη φίλη μου» ήταν λίγο φλύαρη, κουραστική και θεματολογικά αδιάφορη ως ένα σημείο με την πρωτοπρόσωπη αφήγηση να μην με κερδίζει πάντα. Η τοιχογραφία όμως της εποχής ήταν αυτή που με έκανε να συνεχίσω την ανάγνωση και τελικά κάπου στη μέση του βιβλίου, εκεί δηλαδή που τα κορίτσια περνούν στην εφηβεία, το ενδιαφέρον και για την θεματολογία να αρχίζει να παίρνει άλλη μορφή και να με κάνει να σκέφτομαι πολύ σοβαρά την συνέχεια της ανάγνωσης της τετραλογίας...!
Κάπου διάβασα πως «Η υπέροχη φίλη μου» θυμίζει «Το 10» του Καραγάτση ως προς την περιήγησή μας σε μια λαϊκή φτωχογειτονιά με πολυπρόσωπους παρακμιακούς ήρωες της μεταπολεμικής εποχής. Και ναι, θα συμφωνήσω, σ’ αυτό το κομμάτι θυμίζει πολύ το αξεπέραστο ημιτελές, κύκνειο άσμα του σπουδαίου Έλληνα λογοτέχνη Μ. Καραγάτση -ίσως γι’ αυτό μ’ άρεσε τόσο αυτό το στοιχείο!
Διαβάστε την «Υπέροχη φίλη μου»! Είναι το 1ο βιβλίο της Τετραλογίας της Νάπολης και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη !
Βαθμολογία 3/5
Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Η υπέροχη φίλη μου
Συγγραφέας: Elena Ferrante
Μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Εκδ.: Πατάκη
Ημερ.Εκδ.: Απρίλιος 2016
Σελ.: 436
Δήμητρα Κωλέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου