Μοναχικός άνθρωπος χαρακτηρίστηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας τόσο στην ιδιωτική του ζωή όσο και στην πολιτική του πορεία. Κι ως μοναχικός που ήταν τι άλλη επιλογή απέμενε στην συγγραφέα Λένα Διβάνη, όπως άλλωστε αναφέρει και η ίδια στο προλογικό της σημείωμα, από το να μην συμπεριλάβει την ερωτική του ιστορία με τη Ρωξάνδρα Στούρτζα στο προηγούμενο βιβλίο της, <<Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας>>, αλλά να την φιλοξενήσει σ' ένα μοναχικό- αυτοτελές μυθιστόρημα. Τίτλος του <<Το πικρό ποτήρι>>, μια φράση που ο ίδιος ο Καποδίστριας αναφέρει σε επιστολές του δηλώνοντας ότι ήταν έτοιμος να αντιμετωπίσει και να θυσιάσει τα πάντα για την πατρίδα ενώ ο υπότιτλος του, <<Ο Καποδίστρια, η Ρωξάνδρα και η Ελλάδα>>, μας δηλώνει εμμέσως πως δύο είναι οι αγάπες- αδυναμίες του Κυβερνήτη στις οποίες δίνει την καρδιά και το είναι του.
Στα <<Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας>> η Λένα Διβάνη περιέγραψε οχτώ έρωτες προσώπων που πρωταγωνίστησαν στην Ιστορία της Ελλάδας με γραφή ευκολοδιάβαστη, γρήγορη και διαποτισμένη από χιούμορ και αμεσότητα. Με το ίδιο μοτίβο δίνεται και η ανεκπλήρωτη ερωτική ιστορία του Ιωάννη Καποδίστρια και της Ρωξάνδρας Στούρτζα με τις πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Κερκυραίου πολιτικού καθώς και των γεγονότων της επαναστατημένης Ελλάδας να συνθέτουν το ιστορικό και κοινωνικοπολιτικό μωσαϊκό της εποχής.
Η συγγραφέας ξεκινά την αφήγηση από την γενέτειρα του Καποδίστρια και τα πρώτα χρόνια του στην Ενετοκρατούμενη Κέρκυρα. Γεννηθείς το 1776 από ευγενείς γονείς, σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία και ασχολήθηκε νωρίς με την πολιτική, ο Ναπολέων άλλωστε και η επαναστατική αύρα που άφησε πίσω του δεν άφησαν ανεπηρέαστα τα αγαπημένα του Επτάνησα, αρχικά, και έπειτα την υπόλοιπη σκλάβα πατρίδα του. Ο Καποδίστριας παίζει ενεργό ρόλο στη πολιτική σκακιέρα. Επιτυχείς χειρισμοί, σύνεση, διπλωματία, ρεαλισμός χαρακτηρίζουν τον Ιωάννη Καποδίστρια, τα βήματα του οποίου τον οδηγούν στην αυλή του Τσάρου εκεί που συναντά την αγαπημένη του Ρωξάνδρα Στούρτζα, η οποία και ενστερνίζεται το όραμά του και τον βοηθά στον διπλωματικό, εκείνη τη στιγμή, αγώνα του για την Ελλάδα που όλο και οδεύει στην Επανάσταση του 1821.
Τα χρόνια της Επανάστασης κυλούν όπως και το αίμα των επαναστατημένων... Σφαγή της Χίου και των Ψαρών, Σούλι και Μεσολόγγι μα και εμφύλιοι σπαραγμοί αφήνουν πίσω τους καμένη γη και εξαθλιωμένους ανθρώπους. Ο Καποδίστριας έρχεται στη ραγισμένη νεοσύστατη Ελλάδα το 1827 για να τη στήσει στα αδύναμα πόδια της.
Τον υποδέχονται σαν Μεσσία: <<... τον περίμεναν κυριολεκτικά οι πάντες, κρατώντας δάφνινα στεφάνια σαν να υποδέχονταν τον Μεσσία. Κόσμος και κοσμάκης είχε μαζευτεί από παντού και τον συνόδευσε στη μητρόπολη... Τα πλήθη τραγουδούσαν, πηδούσαν, χόρευαν, έκλαιγαν από τη χαρά τους, σαν τρομαγμένα παιδιά που ξαφνικά ένιωσαν ασφάλεια. Μάνες τού έδειχναν το μωρό τους στο βυζί τους δακρυσμένες, εσύ θα του δώσεις ζωή, άλλον δεν έχουμε, έλεγαν. Ο Ιωάννης σοκάρεται βλέποντας με τα μάτια του το μαύρο χάλι των Ελλήνων. Όταν τον καλούν να καθίσει στο στολισμένο θρόνο της εκκλησίας που ήταν και έδρα του βουλευτηρίου, αρνείται. Μένει όρθιος ανάμεσα στον κόσμο. Γι' αυτόν έχει έρθει και σ' αυτόν ορκίζεται πίστη>>> (σελ. 166). Και εκείνος με ζήλο, αφοσίωση και ευφυΐα κάνει το θαύμα του: σχολεία, ορφανοτροφεία, ανασύσταση του στρατού, κοπή νομίσματος, αναστηλώνουν σιγά σιγά την Ελλάδα
Η Ρωξάνδρα παρακολουθεί και στηρίζει το έργο του μέσω της τακτικής αλληλογραφίας που ανταλλάσσουν μεταξύ τους. Η γυναίκα της ζωής του βρίσκεται στην Οδησσό: <<Πώς να την φέρω στην Ελλάδα;>> αναρωτιέται ο Καποδίστριας που από το Ωσαννά του ερχομού οδεύει στο σταύρωσων Αυτών και στο τέλος του από το δολοφονικό χτύπημα των συγγενών του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη τον Οκτώβριο του 1831.
<<Το πικρό ποτήρι>> είναι ένα ευκολοδιάβαστο βιβλίο που μας περιδιαβαίνει στο έργο και το βίο του ανιδιοτελούς, φιλόπατρη και ειρηνιστή Κυβέρνηση της Ελλάδας. Η Διβάνη στήνει με γοητευτικό τρόπο το πορτραίτο του Καποδίστρια αποτυπώνοντας σ'αυτό την προσφορά-θυσία του στο κομμάτι που αφορά την πατρίδα, την ευφυΐα και τις διπλωματικές του ικανότητες σε ότι αφορά την πολιτική του πορεία μα και τον ρομαντισμό και την ευαισθησία που τον περιέβαλλε σε ότι αφορά το κομμάτι του έρωτα. Διαβάζοντάς το θαύμασα τον ανιδιοτέλειά του και την επιλογή του να θυσιάσει την προσωπική του ζωή ώστε να αφοσιωθεί με ζήλο στα ζητήματα της πατρίδας ενώ ταυτόχρονα αναθεμάτισα τη στάση μίας μερίδας ατόμων του λαού μας που τότε - τώρα και εσαεί, είναι συστατικό των όσων έχουν δύναμη και χρήμα, δεν εξηγείται αλλιώς...- έβαλαν τα συμφέροντα και την τσέπη τους πάνω από το κοινό καλό, πάνω από την πατρίδα.
Διαβάστε το κι εσείς λοιπόν!
Βαθμολογία 5/5
Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Το πικρό ποτήρι
Συγγραφέας: Λένα Διβάνη
Εκδ.: Πατάκη
Ημερ. Εκδ.: Νοέμβριος 2020
Σελ.: 217
Δήμητρα Κωλέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου