Στη σκιά της πεταλούδας:μυθιστόρημα για έναν αιώνα - Ισίδωρος Ζουργός

     Μετά το «Ανεμώλια», το βιβλίο με το οποίο πρωτογνώρισα συγγραφικά τον Ισίδωρο Ζουργό, το «Στη σκιά της πεταλούδας» είναι το δεύτερο του που πέφτει στα χέρια μου και αυτό που θα με κάνει να προσθέσω τον συγγραφέα στην λίστα μου με τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Για άλλη μια φορά εντυπωσιάστηκα από την γραφή του, που την βρήκα άκρως εκλεπτυσμένη-καλογραμμένη αλλά παράλληλα οικεία και γλαφυρή, απ’ την πλοκή του, η οποία μου γέννησε ήδη από τις πρώτες του σελίδες το ενδιαφέρον για τις ιστορίες των ηρώων του καθώς και από την αναδρομική αφήγηση, η γρήγορη ροή της οποία με κράτησε δέσμια, χωρίς να με κουράζει, σ’ όλη την υπόθεση του απολαυστικού αυτού βιβλίου, που αναπτύσσεται στις 648 σελίδες του (!). Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο ιστορικού περιεχομένου, στο οποίο ο Ισίδωρος Ζουργός δεν σου γνωστοποιεί απλώς τα γεγονότα της Ιστορίας, που καλύπτουν μάλιστα έναν αιώνα, όπως υποδηλώνει και ο υπότιτλος(από την δράση των Κομιτατζήδων και τους Βαλκανικούς, στην Μικρασιατική Καταστροφή και στους Παγκόσμιους πολέμους έως τον Εμφύλιο, την Χούντα και την Μεταπολίτευση) αλλά σε εντάσσει σ’ αυτή μεταφέροντας σε νοερά μέσα από τις περιπέτειες και την ψυχοσύνθεση των ηρώων στο παλμό των γεγονότων. Περπατάς δίπλα στον Μάρκο, την Αννίκα, την Ζώικα και τον Ηλία (όλοι τους αγαπημένοι και άρτιοι ήρωες, ήρωες της διπλανής πόρτας!), νιώθεις τα συναισθήματά τους, μυρίζεις την γη που πατούν, μια γη γεμάτη ιδρώτα, αίμα και Ιστορία, αφουγκράζεσαι την εποχή και το κλίμα της. Δεν κοιτάς σαν απλός παρατηρητής-αναγνώστης αλλά γίνεσαι συμμέτοχος όλως όσων εξιστορεί.

     Βρήκα δυο μείον στοιχεία τα οποία και φυσικά είναι αμελητέα μπροστά στο σύνολο του έργου. Το ένα είναι η ανισότητα στην εξιστόρηση της ζωής της Ελένης Πολύζου σε σύγκριση μ’ αυτή του Μάρκου Χατζίδη, μιας και θα ήθελα να εστιάσει λίγο ακόμα και σε εκείνης, και το άλλο είναι το τέλος της ιστορίας των σύγχρονων ηρώων και συγκεκριμένα αυτό που ζήτησε η Ελένη από τον Μάρκο, όπου το θεώρησα υπερβολικό.
     Το συγγραφικό τέχνασμα του συγγραφέα με την πεταλούδα, η οποία εμφανιζόταν σαν προάγγελος κυρίως κακών μηνυμάτων, προσέδιδε στο κείμενο λυρισμό και ποιητική χροιά, κάτι που νομίζω χαρακτηρίζει την πένα του Ζουργού και που εμένα μ’ αρέσει πάρα πολύ. Η μελαγχολία, η συγκίνηση και η γνώση πως η μοίρα, το πεπρωμένο ή το κισμέτ -όπως θέλετε αποκαλέστε το- μάς ακολουθεί όπως η σκιά την πεταλούδα, η οποία όποια τερτίπια και αν επινοήσει προκειμένου να λοξοδρομήσει από αυτή και τις συμφορές της θα προϋπάρχει οδηγώντας έτσι την σκιά στα γραφόμενα, είναι διάχυτα στο κείμενο και συνοδεύουν τον αναγνώστη από την αρχή έως το τέλος του.

Από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει! Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα! Διαβάστε το…..!

Λίγα λόγια για την υπόθεση:

Σαββάτο 13 Αυγούστου, μεσημέρι….

Το ασανσέρ του κτηρίου που στεγάζει γραφεία ανεβάζει τον Μάρκο και την Ελένη στον 5ο και 7ο όροφο αντίστοιχα. Λίγο πριν τον 3ο όμως η καμπίνα του ακινητοποιείται λόγω μηχανικής βλάβης, προκαλώντας εκτός από αμηχανία και τις πρώτες ίνες φόβου…. Μέσα σ’ αυτόν τον περιορισμένο χώρο θα συστηθεί ο ένας στον άλλο προκειμένου να περάσει ο χρόνος, που σε τέτοιες συνθήκες αργοσέρνεται, μιλώντας έτσι για την ζωή τους αλλά και για αυτή των προγόνων τους. Πρόσωπα τριών γενεών μέσα από την αφήγηση των δυο έγκλειστων αλλά και από την τριτοπρόσωπη αφήγηση που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, μνημονεύονται, προσφέροντάς μας μια πολυπρόσωπη ιστορία γεμάτη από την Ιστορία της Βορείου Ελλάδας των ταραγμένων χρόνων του 20ου αιώνα. 

Ο Ηλίας Χατζίδης, ο προπάππους του Μάρκου, και η οικογένεια της Ζώικας, της γιαγιά της Ελένης, ζουν στην Μακεδονία υπό την Οθωμανική κυριαρχία την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Εκεί ο Μακεδονικός Αγώνας και οι επιθέσεις των Βουλγάρων καίνε τα χωριά της και ανατρέπουν τις ζωές όλων.

Κυριακή 14 Αυγούστου, ξημερώματα….

η απελπισία τούς αρπάζει καθώς συνειδητοποιούν πως η μέρα που ξημερώνει δεν είναι εργάσιμη. Η ελπίδα που είχαν για τον απεγκλωβισμό τους σβήνει. Μια άλλη φλόγα όμως ανάβει......, αυτή του έρωτα…..

Καθώς τα χρόνια κυλούν οι απόγονοι τους, ο γιος του Ηλία, ο Μάρκος, και τα δίδυμα της Ζώικας, ο Νίκος και η Αντωνία, περνούν μέσα από τα γρανάζια της Ιστορίας. Ζουν, μαζί με κάποιους από τους γονείς τους, την Μικρασιατική Καταστροφή και το προσφυγικό κύμα που σαρώνει τις μέχρι τότε συνθήκες, γεννώντας έτσι πολλές έριδες και συγκρούσεις.

Δευτέρα 15 Αυγούστου, μεσημέρι….

το τέλος της περιπέτειας τους πλησιάζει…..

Ο Μάρκος μαζί με την Αννίκα, την γυναίκα του προσπαθούν με λάβαρο την περηφάνια και την αξιοπρέπεια τους  να δημιουργήσουν οικογένεια σε ένα χωριό της κεντρικής Μακεδονίας. Γεννούν τα παιδιά τους, τον ήρωα Ηλία, τον ευγενικό Κοσμά, τον πατέρα δηλαδή του έγκλειστου Μάρκου, και την Παναγιώτα που μαζί με τον Νίκο και την Αντωνία, την μάνα δηλαδή της έγκλειστης Ελένης, καθώς και με όλη την Ελλάδα περιδιαβαίνουν εκείνες τις σελίδες της Ιστορίας της, της οποίας οι λέξεις είναι γραμμένες με το αίμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, την ανθελληνική δράση των μαυραγοριτών καθώς και την Εμφύλια σύρραξη.  

Τις τελευταίες γραμμές της σύγχρονης Ιστορίας η μοίρα τίς φύλαξε για τους έγκλειστούς μας που σαν άλλες σκιές θα ακολουθήσουν τις πεταλούδες τους όπως έκαναν οι πρόγονοι τους, όπως κάνουν όλοι οι άνθρωποι όλων των φυλλών…

Βαθμολογία 5/5

Φράσεις και αποσπάσματα με....νόημα!(27ο)

Βιογραφία Συγγραφέως

Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Στη σκιά της πεταλούδας:μυθιστόρημα για έναν αιώνα

Συγγραφέας: Ισίδωρος Ζουργός

Εκδ,:Πατάκη

Ημερ.Εκδ.:Μάιος 2005

Σελ.:687

Δήμητρα Κωλέτη