Συζητώντας με την συγγραφέα Ελένη Στασινού!

    Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της πονήματος, η συγγραφέας Ελένη Στασινού απαντά στο ερωτηματολόγιο των ΒιβλιοΑναφορών και μας μιλά, μεταξύ άλλων, για τα «Βρωμοθήλυκα της Ιστορίας», τα οποία και θα κυκλοφορήσουν στις 20 Ιουνίου από τις εκδόσεις Γκοβόστη. 

       Την ευχαριστώ ολόψυχα που διέθεσε τον πολύτιμο χρόνο της για να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη και της εύχομαι το νέο της βιβλίο να αποκτήσει μια θέση στις καρδιές των αναγνωστών!

        Διαβάστε λοιπόν την συνέντευξη και ελάτε λίγο πιο κοντά στο έργο και στην δημιουργό του, Ελένη Στασινού!

  

1. Στις 20 Ιουνίου το νέο σας πόνημα, το «Βρωμοθήλυκα της Ιστορίας», θα αποκτήσει στις 20 Ιουνίου μια θέση στις προθήκες των βιβλιοπωλείων! Αφού σας ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο, θα σας ζητήσω να μας το παρουσιάσετε με τον δικό σας μοναδικό τρόπο.

Είναι πολύ εύκολο να παρασυρθείς και να πάψεις να είσαι συνετός παρουσιάζοντας το έργο σου που μόλις πριν λίγο καιρό επέτρεψες  η σου επέτρεψε να βάλεις την λέξη τέλος. Είσαι ακόμα φορτισμένος, είναι ακόμα το μυαλό σου σχεδόν σε αναβρασμό, έχεις και μια λύπη από τον επικείμενο οριστικό χωρισμό, και εσύ πρέπει να παρουσιάσεις κάτι που ακόμα πονά μέσα σου. Θα προσπαθήσω λοιπόν παρόλα ταύτα να κάνω μια μικρή ξενάγηση .Τον καιρό που προετοιμάζεται η ελληνική επανάσταση, σ’ ένα πανηγύρι ελληνικό ο γιος άρχοντα των σκληροτράχηλων Λαλαίων θα ερωτευτεί με την κόρη έλληνα προύχοντα αρραβωνιασμένη με Κεφαλλονίτη που αγωνίζεται στο πλευρό των Ελλήνων. Ο Αλβανός ερωτευμένος, στη μεγάλη καταστροφή που θα κάψει το Λάλα, θα φύγει από την φυλή του, θέλοντας να φτάσει στην αγαπημένη του.

Ο έρωτας τους που ποτέ δεν θα ολοκληρωθεί, θα αποτελέσει την αρχή ενός μύθου που τα παρακλάδια του θα απλωθούν ως το πρόσφατο παρελθόν μας.

Οι γόνοι  των ηρώων του πρώτου αυτού μέρους, θα ταξιδέψουν από τόπο σε τόπο, με οδηγό ένα πολύτιμο κόσμημα με ιδιαίτερες δυνάμεις,  ζητώντας  να βρουν τις αμφισβητήσιμες ρίζες τους, εφόσον  η προέλευση τους σκοτίζεται από το αίμα, την βία, την νύχτα που σκέπαζε την υποδουλωμένη χώρα, αλλά και τις άγριες πολλές φορές ψυχές των ηρώων της.

Με τα χρόνια μόνο, εκεί που όλα θα δείχνουν έτοιμα να καλυφτούν από την λήθη,  τα διαλυμένα νήματα θα αρχίσουν να ενώνονται και να υφαίνουν μια γοητευτική ιστορία, με τέτοια τρομακτική δυναμική που θα αρχίσει να επηρεάζει τις ζωές όλων όσων θα εμπλακούν.

2. Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του νέου σας βιβλίου;

Σχεδόν κοντεύει να γίνει αποδεκτό πως πρέπει να υπάρχει ερέθισμα ώστε να γραφτεί κάτι. Με τον καιρό φτάνω στο σημείο να πιστεύω πως ακόμα και αυτό που δείχνει σαν ερέθισμα, δηλαδή η στιγμή που θα γίνει το τσακ και θα ανάψει η σπίθα,  δεν υπάρχει παρά μόνο σαν υποβολή η σαν ανάγκη να οριοθετηθεί με κάποιον τρόπο, η μόνιμα αναμμένη φλόγα που τρώει τα σωθικά του συγγραφέα.

Και ερέθισμα εξωτερικό ποτέ να μην υπάρξει ο μανιακός της γραφής θα καταδυθεί στον βαθύ του εαυτό και θα αρχίσει να εξιστορεί.

Αυτήν την μανία θα την παρομοίαζα σαν σωματίδιο που με τριπλό ρίζωμα ζει και τρέφεται από νου, καρδιά και ψυχή. Παρασιτεί και μεγαλώνει ενοχλώντας τον φορέα του. Σαν κινδυνέψει ο συγγραφέας από την οντότητα αυτή την παράλληλη του, θα αρχίσει να συγγράφει, και ημέρα καθ ημέρα δυναμώνοντας ο ίδιος, απισχναίνοντας τον παρασιτικό ον.

3. Βρωμοθήλυκα της Ιστορίας: ένας τίτλος που στο δικό μου μυαλό μου δείχνει πως οι γυναίκες και τα στοιχεία που τις χαρακτηρίζουν –δυναμισμός, αισιοδοξία, κλπ- έπαιξαν τέτοιο ρόλο στην Ιστορία που την ανέτρεψαν και της άλλαξαν την προδιαγεγραμμένη πορεία της. Στις μέρες μας υπάρχουν τέτοιες γυναίκες και γενικότερα τέτοια άνθρωποι που με τις ενέργειές και τον λόγο τους μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση στην Ελλάδα της Κρίσης;

Για να αλλάξει μιας χώρας η θέση, θα έπρεπε η Γυναίκα αυτή, να έχει μαχηθεί και να έχει κερδίσει  τα τρία μέτωπα που θα σταθούν απέναντι της εχθρικά. Ο εαυτός της, το στενό περιβάλλον  και ο ευρύτερος περίγυρος. Έργο πολύ δύσκολο .

Όσο για τις γυναίκες μου κινούνται στα απόσκια της ιστορίας. Εκεί που μόνο τους δυο πρώτους εχθρούς πρόκειται να αντιμετωπίσουν. Δηλαδή  τον εαυτό τους και το περιβάλλον τους. Οι συγκεκριμένες τα καταφέρανε καλά. Έστω κι αν μια δολοφονήθηκε, άλλη έχασε το μυαλό της, η τρίτη κινδύνεψε. Διότι η μεν πρώτη με το τέλος της έπλεξε το «φώλι» του μύθου που θα μεγάλωνε με το πέρασμα των χρόνων, η δεύτερη αποτέλεσε την «μετάγγιση» στην διατήρηση αυτού του μύθου, η επομένη έγινε παράδειγμα στις παρατηρήτριες του περιβάλλοντός της και πάει λέγοντας.

Αναφορικά με το σήμερα, φυσικά και θα υπάρχουν. Είναι όμως τόσο αδιαπέραστα τα τείχη που έχουν υψωθεί, χτισμένα από εχθρούς κτιστάδες εκ των « έσω» και «έξω» που είναι δύσκολη η αλλαγή. Σε τέτοιες περιπτώσεις ξέρουμε όλοι, πως μόνο η καθολική λαϊκή οργή έχει την δύναμη να αλλάξει τα πάντα. (Θα έπρεπε όμως να είχαμε την γνώση ώστε να προφυλαχτούμε από την αργή και μεθοδική «ύπνωση» στην οποία κατάφεραν τεχνηέντως να μας ρίξουν).

4. Ποιος από τους ήρωες του νέου σας βιβλίου είναι ο αγαπημένος σας; Και ποιος σας ''ταλαιπώρησε'', είτε ψυχολογικά, αφού απείχε πολύ από τον δικό σας ψυχισμό, είτε τεχνικά, να τον αποτυπώσετε στο χαρτί;

Δεν ξεχωρίζω τους ήρωες μου. Τη στιγμή που τους ζωντανεύω ήδη είμαι ερωτευμένη μαζί τους. Σαν αγαπημένοι λοιπόν και θα με δυσκολέψουν και θα με αιφνιδιάσουν, και θα με τέρψουν. Όσο για την απόσταση από τον δικό μου ψυχισμό, τέτοιο θέμα δεν υφίσταται Αν υπήρχε, δεν θα είχα αυτήν την σχέση που περιέγραψα. Εκείνη την στιγμή του «ζωντανέματος» εκείνοι και εγώ είμαστε ένα. Αν δεν συνέβαινε αυτό θα ήταν ορατό από τον αναγνώστη. Ο ήρωας θα ήταν «ξύλινος» δεν θα έπειθε.

5. Διαβάζοντας ένα βιβλίο ψάχνω πάντα κάτω από τις λέξεις τα μηνύματα που ίσως θέλει ο συγγραφέας να μεταφέρει στους αναγνώστες του. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας ένα μήνυμα που τα Βρωμοθήλυκα της Ιστορίας θέλουν οπωσδήποτε εμείς οι αναγνώστες να το ''παραλάβουμε'';

Θα σας αποκαλύψω ένα μυστικό που ίσως να περνούσε απαρατήρητο από τον αναγνώστη που ανήκει στην πρώτη κατηγορία, δηλαδή εκείνον που διαβάζει μόνο για την ευχαρίστησή του.

Στο τελευταίο μέρος υπάρχει μια ηρωίδα που εκτίει ποινή, διότι αμυνόμενη για να προστατέψει το σώμα της ευνούχισε τον πατριό της. με αποτέλεσμα να πεθάνει. Η πράξη αυτή μπορεί να περάσει ως μια απλή δολοφονία. Αν όμως ο αναγνώστης παραλληλίσει το πρώτο μέρος με το πέμπτο θα ανακαλύψει πως ένας ευνουχισμός μπορεί να μην αποτελεί απλώς μια πράξη άμυνας, αλλά να παίρνει την μορφή  γεγονότος νομοτελειακού. Θα μπορούσε να σημαίνει πως μια Ελληνίδα, (η και η Ελλάδα) στο μέλλον  δεν θα επέτρεπε σε κανέναν επίδοξο βιαστή να επαναλάβει τις ασχημοσύνες που έπραξαν οι Λαλιώτες, Τουρκαλβανοί στην φυλή μας. Αποκόπτοντας τα γεννητικά όργανα, συμβολικά εμποδίζει την κατοχή μέσω της πράξης αυτής μιας μείξης της φυλής και ακόμα μιας επεκτατικής πολιτικής. .. 

6. Πείτε μας τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που σας συντρόφευαν την στιγμή που γράφατε την λέξη Τέλος στην ιστορία του νέου σας βιβλίου.

Προανέφερα πως υπάρχει μια θλίψη. Παλιότερα την παρομοίαζα με την επιλόχεια κατάσταση. Κατόπιν αντιλήφθηκα πως εφόσον θα είχα στο μυαλό μου το επόμενο θέμα μου, ο αποχωρισμός θα ήταν ευκολότερος. Και πράγματι είναι. Κρατώ την χαρά που μπορεί να περικλείει ένα τέλος, μια δηλαδή ολοκλήρωση ενός σκοπού, και αρχίζω να πατώ σε νέα ίχνη. Αυτά που δειλά-δειλά αφήνουν οι νέοι ήρωες για να τους ακολουθήσω.

7. Ποια επίθετα θα χρησιμοποιούσατε για να προσδιορίσετε το βιβλίο σας;

Αποκαλυπτικό, Περιπετειώδες. Ερωτικό, τρυφερό, απρόβλεπτο. 

8. Εσείς κατευθύνετε τους ήρωες ή οι ήρωες σας από ένα σημείο και μετά αυτομολούν και κατευθύνουν το χέρι σας κατά την διάρκεια της συγγραφής;

Όποιος γράφει γνωρίζει καλά πως μπορεί να υπάρξει μεγάλη σύγκρουση μεταξύ του δημιουργού και των πλασμάτων του.

9. Ποιος διαβάζει για πρώτη φορά το βιβλίο σας ή κάποιες από τις πρώτες σελίδες του από το οικείο περιβάλλον σας; Δέχεστε την όποια κριτική του και επηρεασμένη από αυτή σπεύδετε να διορθώσετε τις όποιες παρατηρήσεις του -αν φυσικά υπάρχουν!- ή είστε ''αμετακίνητη'' σε ότι έχετε γράψει;

Έχω δυο φίλους ζωής που τα διαβάζουν. Όχι δεν είμαι αμετακίνητη. Αν με πείσουν με λογικά επιχειρήματα το αλλάζω. Είμαι δεκτική όμως και στην έξωθεν κριτική. Θα πάρω ότι θεωρώ πως πρέπει, θα το επεξεργαστώ κατάλληλα ώστε πάντα να ωφελούμαι. 

10. Αλήθεια, όλοι αυτοί οι ήρωες με τους χαρακτήρες και την ιστορία τους, που πάνε μετά το τέλος της συγγραφής; Υπάρχουν σε ένα μέρος του μυαλού σας, ζουν και ίσως να τους ανασύρετε κάποτε χρησιμοποιώντας τους σε κάποιο από τα επόμενα βιβλία σας ή ‘’εγκλωβίζονται’’ αιώνια στο χαρτί αφήνοντάς τους εκεί;

Οι ήρωες μου έχουν ένα δικό τους κόσμο. Πιστεύω πως εκεί συναντώνται, ζουν, συζητούν και σχεδιάζουν. Έχοντας μαθητεύσει στην ζωή του ενός βιβλίου, όπου και «έπαιξαν» τον ρόλο που είτε εγώ τους έδωσα είτε αυτοί αξίωσαν, ετοιμάζονται, βελτιώνονται για νέους ρόλους, που θα υποβάλλουν στην σκέψη μου με την «πλαστή» επιγραφή «έμπνευση». Ουσιαστικά ετοιμάζουν μια επανάσταση, αλλάζοντας  ρόλους, χαρακτήρες και πεπρωμένα, και κάποτε διεκδικώντας μια επανεμφάνιση, όπου όμως θα δυσκολευτείς να τους αναγνωρίσεις. Θα είναι αυτή μια μικρή εκδίκηση τους,  απέναντι στον συγγραφέα που τους έδωσε ρόλο τόσο μικρό η ασήμαντο, η ακατάλληλο,  σε μια ζωή που είναι τόσο υπέροχα μεγάλη, πολυσχιδής  και απρόβλεπτη.

11. Μέσα στο γραπτό σας βάζετε αυτοβιογραφικά στοιχεία; Και όταν λέω αυτοβιογραφικά στοιχεία δεν εννοώ απαραίτητα προσωπικά γεγονότα αλλά μυρωδιές, εικόνες, συναισθήματα.

Όλα βγαίνουν. Διαφέρει ο τρόπος μόνο που θα βγουν.. Κάποτε μάλιστα χωρίς καν να το έχεις επιδιώξει το  ανακαλύπτεις εκ των υστέρων και αιφνιδιάζεσαι.

12. Πότε ήρθε η συγγραφή στην ζωή της Ελένης Στασινού; Ποια ανάγκη της ικανοποιεί;

Πιστεύω πως απ’ όταν η μητέρα μου  με γύμνωσε  καθίζοντας με δίπλα σ΄ ένα μαγκάλι, ώσπου να στεγνώσει το  μοναδικό μου προφανώς φόρεμα, πετώντας μου ένα φύλλο χαρτί κι ένα μικρό κομμάτι μολυβιού, λέγοντας μου «Ζωγράφισε τώρα ή γράψε». Ζωγράφισα γράμματα λοιπόν. Η επόμενη φορά μετά λίγα χρόνια, όταν η φωνή μου δεν ακουγόταν στο πολύβουο περιβάλλον μου από τρία μεγάλα αδέλφια και μια μικρή αδελφή, δέκα χρόνια μεγαλύτερη μου, έγραψα λέξεις που έκρυβαν τον πρώτο θυμό μου για την ανισότητα όπου ένοιωθα πως υπήρχε. Ήμουν ένα «μικρό» σε μια  κοινωνία «μεγάλων» και η φωνή του δεν έφτανε στην ηγεσία- (μητέρα) ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη. Η τελευταία μου αυτή φράση αποτελεί και την εσωτερική μου ανάγκη.

13. Στον καιρό της Κρίσης η Λογοτεχνία και η ανάγνωσή της τι μπορεί να δώσει στον μέσο πολίτη;

Η Λογοτεχνία προσφέρει ό,τι ακριβώς αιτείται  ο αναγνώστης. Ευχαρίστηση ή προβληματισμό, έρωτα ή περιπέτεια, πολιτικό υποψιασμό, αστυνομικό γρίφο ή και όλα αυτά μαζί.  Με την επιλογή που θα κάνει ο ίδιος, θα επιφέρει και το ζητούμενο.

14. Ποιο βιβλίο σάς επηρέασε και έμεινε χαραγμένο στη μνήμη σας αφού πιστεύετε πως και αυτό διαμόρφωσε την σκέψη σας;

Η διαμόρφωση δεν επέρχεται ποτέ ακαριαία και μόνο από ένα βιβλίο. Θέλει τον χρόνο της, θέλει την ποικιλία της, θέλει τον χρόνο προσωπικής επεξεργασίας, συνειδητής η ασυνείδητης. Όμως θα θυμάμαι πάντα πως σοκαρίστηκα στα  δώδεκα με δεκατρία σαν διάβαζα το «Άνθρωποι και ποντίκια». Πόσο έκλαψα με την «Μάννα» πόσο σκέφτηκα και ανατρίχιαζα διαβάζοντας την «Πείνα».

15. Για σας ποια στοιχεία σε ένα βιβλίο σας κάνουν να το χαρακτηρίσετε τελικά ως πραγματική Λογοτεχνία;

Είναι επικίνδυνο ερώτημα. (Εφόσον ούτε οι θεωρητικοί δεν έχουν βρει κοινή συνισταμένη)  Θα προσπαθήσω πω μόνο την ελλιπή φυσικά άποψη μου. Επειδή πιστεύω πως η αληθινή λογοτεχνία οφείλει να διαμορφώνει, θέλω να μου δίνει πρότυπα. Δεν με ενδιαφέρει αν θα είναι  θετικά η αρνητικά πρότυπα, αρκεί να είναι αδρά ώστε να δραστηριοποιούν  όλες μου τις δυνατότητες. Θέλω να είναι γρήγορο. Να με ξαφνιάζει. Όταν περιγράφει να είναι κάτι παραπάνω από  περιγραφή. Να τιμά την γλώσσα μου. Το μυαλό μου. Τον χρόνο μου. Να ζηλέψω την γραφή του και να θελήσω να προσπαθήσω να το φτάσω.

16. Ο αγαπημένος σας σύγχρονος συγγραφέας; Και κλασσικός;

Μεγάλωσα με Καζαντζάκη, Λουντέμη και Ρώσικη Λογοτεχνία.

Αγαπημένοι μου υπήρξαν ο Μάρκες και ο Σάμπατο.

17. Προτείνετε μας ένα βιβλίο!

Το « Ζωή και Πεπρωμένο» του Βασίλι Γκρόσμαν

18. Τι θα συμβουλεύατε έναν πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα;

Να παρατηρεί. Να κρίνει. Να διαβάζει. Να γράφει και ιδίως να σχίζει.

  

19. Να ρωτήσω για τα επόμενα συγγραφικά σας βήματα ή είναι πολύ νωρίς

Είμαι στην συλλογή στοιχείων ενός δράματος που διεξήχθη  την δεκαετία του 60

Εκεί θα μικροσκοπούνται παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο σε ενέργειες απερίγραπτες και μη αναμενόμενες.

20. Κλείνοντας, και αφού σας ευχαριστήσω πολύ για τον χρόνο που διαθέσατε για να απαντήσετε στις ερωτήσεις μου, θα ήθελα να δώσετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες σας.

Μην επιτρέψετε να αλλοιώσουν το μυαλό σας. Μην επιτρέψετε στο μυαλό σας να αλλοιωθεί από προσωπική νωθρότητα. Να είστε σε  εγρήγορση…

Σας ευχαριστώ πολύ με την σειρά μου για την ευκαιρία εξομολόγησης.

*******

Βρωμοθήλυκα της Ιστορίας

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:

Κατά τα χρόνια της Ελληνικής επανάστασης ο έρωτας μεταξύ μιας Χριστιανής κι ενός Αλβανού-Λαλιώτη θα οδηγήσει σε τραγωδία. Μια καρφίτσα περίτεχνη με έναν διαμαντένιο κύκνο, θα ταξιδέψει μέσα στα χρόνια μέχρι τις μέρες μας, δίνοντας την ικανότητα στους κατόχους του, να αναβιώσουν το πάθος, τον ηρωισμό, την αυτοθυσία των ερωτευμένων πρωταγωνιστών του. Ένα ταξίδι στον χρόνο και στον χώρο. Κεντρική Αρκαδία, Κεφαλονιά, Πάτρα, Πειραιάς, Αθήνα. Σε εποχές αγώνων, προδοσιών, ηρωισμών. Με ανθρώπους που παλεύουν την άγνοια, την φτώχεια, που βρίσκονται ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές ιδέες του Διαφωτισμού, και την εντοπία οπισθοδρόμηση. Και μέσα σε όλο αυτό το εκρηκτικό κλίμα οι γυναίκες. «Τα βρωμοθήλυκα» που δεν χειραγωγήθηκαν από οικογενειακά, πολιτισμικά, η κοινωνικά καθεστώτα. Γυναίκες που με την στάση τους πήγαν την γυναικεία φύση, τον έρωτα, την προσφορά, την ίδια την κοινωνία, λίγο πιο πάνω. Εκεί που μόνο μια γυναίκα μπορεί να αναγάγει σε ιδέα, την πεζή πραγματικότητα.

Βιογραφία Συγγραφέως

Η Ελένη Στασινού γεννήθηκε στην Πάτρα το 1948, από εργατική οικογένεια, γεγονός που θεωρεί απολύτως τιμητικό. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στo Πάντειο Πανεπιστήμιο και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Έργα της είναι οι ποιητικές συλλογές «Οι οδύνες της μετάλλαξης» και «Πιο πέρα», τα μυθιστορήματα «Η κουμπάρα η Μαργαρίτα», «Απόδραση προς το φως», «Ο Στέφανος του ελαιώνα», «H Aγία πόρνη της καρδιάς του» (best seller 2001), «H αυτοκρατορία των δήθεν», «Οντισιόν», «Νύχτες υποταγής», ενώ συμμετέχει στο συλλογικό «Το λιμάνι της ζωής μου». Το 2011 «Η Γυναίκα Των Δελφών» επιλέγεται από το INSULA EUROPEA (με άλλες επτά συγγραφείς από την Ευρώπη,) ως αντιπροσωπευτικό έργο Ελληνίδας συγγραφέως, στις εκδηλώσεις Voci femminili inedite dall’Europa. Δικά της έργα είναι επίσης «Ο Χορός των Κρυστάλλων», ιστορικό μυθιστόρημα, και «Οι Πιρογιέρηδες του έρωτα», παραμύθι για μεγάλους που εκδόθηκαν το 2015.

Πηγή Βιογραφικού

Δήμητρα Κωλέτη