Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη...
λαλεί πουλί πέφτει σπυρί και...
η Δόξα μελετά τα λαμπρά παλικάρια...
στο ενδοξότερον τούτο αλωνάκι...
ενώ στην κόμη της στεφάνι φορεί...
Η τριλογία του Θοδωρή Παπαθεοδώρου για την Επανάσταση ολοκληρώνεται με το βιβλίο “Άγια Λευτεριά’’, στο οποίο οι ήρωες υμνούν και μάχονται για την Λευτεριά της πατρίδας αλλά και της ψυχής τους με πάθος, πίστη και ανιδιοτέλεια κόντρα στα τερτίπια των πολιτικάντηδων που οι προσωπικές τους βλέψεις οδήγησαν σε δύο αιματηρούς εμφυλίους (1824-1825) με τον Αγώνα να κινδυνεύει, ουκ ολίγες φορές, να χαθεί.
Με κινηματογραφικό τρόπο, αναδρομικές, εγκιβωτισμένες αφηγήσεις, παραστατικότητα, ρεαλιστικούς διαλόγους και λυρισμό, ο συγγραφέας μας περνά μέσω των ηρώων του από γεγονότα και στιγμές που η Δόξα γράφει στα κιτάπια της υμνώντας τον ηρωισμό και την ιστορικότητα αυτών: Σφαγή της Χίου, καταστροφή των Ψαρών, ένδοξο Μεσολόγγι με την ηρωική του Έξοδο το 1826... Στιγμές φωτεινές που μάχονται μ’ αυτές τις βουτηγμένες στο σκοτάδι της προδοσίας και του αλληλοσπαραγμού. Έτσι οι Εμφύλιοι, το σπυρί του τόπου, το κυνήγι του Κολοκοτρώνη και η δίκη του Καραϊσκάκη, δε λείπουν δυστυχώς απ’ τις σελίδες Της.
Βρισκόμαστε στο 1824, οι έριδες έχουν χωρίσει το κράτος που έχει στρέψει την προσοχή του στα εσωτερικά του θέματα υποτιμώντας την Υψηλή Πύλη που ανασυγκροτείται και στέλνει νέα, πολυάριθμα στρατεύματα για να καταπνίξει την Επανάσταση. Τα νησιά μένουν απροστάτευτα, τα κάστρα πέφτουν το ένα μετά το άλλο στα χέρια και πάλι των Οθωμανών.
Μέσα σ’ αυτό το ιστορικό πλαίσιο, οι ήρωες των δυο προηγούμενων βιβλίων, η Αργυρώ, η Μαλαμή, ο Στέφανος, ο Νικόλας και η Δέσπω, ξετυλίγουν παράλληλα την δική τους πορεία με κάποιους απ’ αυτούς να δημιουργούν και να βρίσκουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην αγάπη και στον έρωτα, ενώ, συγχρόνως, συμμετέχουν και αυτοί στα γεγονότα των τελευταίων χρόνων του Αγώνα. Ο Στέφανος βιώνει την καταστροφή των Ψαρών, ακούει, και μαζί του και εμείς, τη σπαρακτική αφήγηση της Μαρκέλλας που περιγράφει το βίωμα της σφαγής της Χίου, η Αργυρώ αντικρύζει τον καμένο και ερημωμένο εμφυλιακό Μοριά του 1824-1825, ο Νικόλας παρευρίσκεται στη δίκη του Καραϊσκάκη που κατηγορούνταν από τον υποκινητή της Μαυροκορδάτο για προδοσία, στέκεται στο πλευρό του Γέρου του Μοριά που η Διοίκηση κυνηγά να τον σκοτώσει ενώ η Δέσπω βρίσκεται στο Μεσολόγγι που ο Κιουταχή όλο και σφίγγει το κλοιό της πολιορκίας του και όλοι μαζί οδεύουν προς την λαμπρή Έξοδο: Φως δυνατό μαζί με το μπουμπουνητό της έκρηξης, αστραποβολάει ο νυχτερινός ουρανός, φωταψία γερή απάνω απ’ την πόλη, απ΄την μεριά του Άγιου Σπυρίδωνα και των Καψαλαίικων, σπίθες και ψυχές σκαρφαλώνουν ψηλά και λαμποκοπούν σαν πεφταστέρια, ο γερο- Καψάλης, η Μαλαμή, δεκάδες άλλοι μαζί τους, όλοι πετούν πια λεύτερα καταπώς το θέλησαν. (σελ. 549)
Ο αναγνώστης δεν μπορεί παρά να συγκλονιστεί απ’ τις περιγραφές που αναφέρονται στις σφαγές: ‘’... εκείνες τις πρώτες ώρες έγινε τέτοια σφαγή που το νερό του λιμανιού κοκκίνησε μέχρι τη μπούκα. Άντρες πάνω από δώδεκα ετών και νήπια κάτω από τριών σφάζονταν ανελέητα μαζί με τις γυναίκες που είχαν υπερβεί τα σαράντα έτη. Όλες τις υπόλοιπες τις αράδιασαν μαζί με τα παιδιά μπροστά στην προκυμαία και τις φόρτωναν σε σκάφη που έφταναν από τα τουρκικά παράλια, τις σημάδευαν με πυρωμένο σίδερο όπως τα αλογομούλαρα και τις συγκέντρωναν στο Τσεσμέ για να τις οδηγήσουν στα σκλαβοπάζαρα. Κι αυτά ήταν μόνο η αρχή...’’ (σελ.175), να θυμώσει από τις έριδες που βύθισαν τον Αγώνα σε σκοτεινές και αδελφοκτόνες στιγμές: … υπήρχαν εκατοντάδες μαζεμένοι που άρχισαν ευθύς να φωνάζουν, να ωρύονται και να βλαστημούν. Κάποιοι χειρονομούσαν χυδαία προς την μεριά του Γέρου που ξαφνιασμένος είχε κόψει το βήμα του, κάποιοι άλλοι κράδαιναν απειλητικά μαγκούρες, μαχαίρια και σπάθες... “Για όνομα του Θεού’’ μουρμούρησε κατάπληκτος, ‘’ο αρχιστράτηγος είναι αυτός που λευτέρωσε την Τριπολιτσά”... Μέχρι να καταλάβει τι συνέβη, βροχή άρχισαν να εκτοξεύονται κατά πάνω του σάπια κρεμμύδια, ασβολερά κάρβουνα και κουβάρια από κουρελόπανα βουτηγμένα σε αποπατήματα. Κάποια έπεσαν παραδίπλα, κάποια πέτυχαν τον Κολοκοτρώνη...’’(σελ. 255), να αγανακτήσει με την συμπεριφορά των Λατίνων της Σύρου που χαίρονταν με τη σφαγή της Χίου χτυπώντας τις καμπάνες και διώχνοντας τους πρόσφυγες από το νησί τους: … Οι δικοί μας ορθόδοξοι, οι κυνηγημένοι πρόσφυγες, δέχονται μόνο απειλές, ύβρεις και ξυλοδαρμούς για να αναγκαστούν να φύγουν απ’ το νησί...
‘’Χόρευαν, τραγουδούσαν κι οι καμπάνες του καθολικού ναού χτυπούσαν χαρμόσυνα όταν έγινε η Σφαγή της Χίου, όλοι το ξέρουν. Και όχι μόνο εδώ αλλά και στην Τήνο και ας είναι λιγότεροι οι παπιστές’’ (σελ. 244).
Η Άγια Λευτεριά είναι ένα καθηλωτικό βιβλίο με εξαιρετική γραφή που μεταφέρει και γεννά συναισθήματα αγωνίας, λύπης, προσμονής, συγκίνησης και σεβασμού για όλους εκείνους τους ήρωες του ‘21. Οι ανατροπές είναι πολλές και κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον με τη γλώσσα να είναι απλή και ταυτόχρονα λυρική μεταφέροντας το κλίμα της εποχής. Οι σημειώσεις του συγγραφέα στο τέλος του κειμένου είναι λεπτομερειακές και φωτίζουν όλες τις πτυχές των τελευταίων χρόνων του Αγώνα με τον αναγνώστη να μπαίνει στην Ιστορία και να μαθαίνει γεγονότα που αγνοούσε. Πολλές πληροφορίες με άφησαν έκπληκτη: οι ενέργειες του Μαυροκορδάτου και του Κωλέττη, λόγου χάρη, καθώς και η στάση των Λατίνων των νησιών.
Το Άγιο Αίμα, οι Άγιες Ψυχές και το Άγια Λευτεριά είναι μια τριλογία κόσμημα για την Ελληνική Λογοτεχνία και το Ιστορικό Μυθιστόρημα!
Διαβάστε την!
Βαθμολογία 5/5
Διαβάστε τις ΒιβλιοΑναφορές μου για το Άγιο Αίμα
και τις Άγιες Ψυχές
Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Άγια Λευτεριά
Συγγραφέας: Θοδωρής Παπαθεοδώρου
Εκδ.: Ψυχογιός
Ημερ. Εκδ.: Δεκέμβριος 2021
Σελ.: 609
Δήμητρα Κωλέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου