Η φόνισσα-Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

      «Η Φόνισσα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη γράφτηκε το 1903 και δημοσιεύτηκε αποσπασματικά από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς στο περιοδικό «Παναθήναια» έχοντας ως υπότιτλο το «κοινωνικόν μυθιστόρημα». Είναι το δεύτερο βιβλίο του συγγραφέα και θεωρείται κορυφαίο βιβλίο της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας για την πρωτοπορία του θέματος, τα ηθογραφικά στοιχεία του που απεικονίζουν επιτυχώς την εποχή καθώς και την ψυχογράφηση και σκιαγράφηση των ηρώων του και κυρίως της κεντρικής ηρωίδας, της Φραγκογιαννούς.

       
     Η Φραγκογιαννού είναι μια γυναίκα εξήντα ετών η οποία έζησε μια ζωή μέσα στην φτώχεια, στην βιοπάλη και στην δουλεία, αφού, όπως λέει και η ίδια, μια ζωή υπηρετούσε πρώτα τον πατέρα της, μετέπειτα τον άντρα της, τα παιδιά της και τώρα τα εγγόνια της. Ο νους της Φραγκογιαννούς ψηλώνει μετά από δέκα μέρες συνεχούς αγρυπνίας δίπλα στην κούνια της νεογέννητης ασθενικιάς εγγονής της. Δίπλα στο κοριτσάκι που ψυχομαχά, η γραία Χαδούλα αναλογίζετε την ζωή της: την μικρή προίκα που έδωσε ο πατέρας της με αποτέλεσμα να πάρει έναν ανάξιο γαμπρό και να κάνει έναν γάμο που την βούτηξε στην φτώχεια, τις γέννες των εφτά παιδιών, τον αγώνα της για να αυγατίσει την μικρή περιουσία της οικογένειας και την προσπάθεια να προικίσει και η ίδια την μία από τις τρεις της κόρες. Στο τέλος των αναδρομικών της σκέψεων καταλήγει στο συμπέρασμα πως τα θηλυκά μόνο βάσανα δίνουν στις οικογένειες…. και η ζωή μόνο πίκρες, προίκα και στερήσεις τις φυλά. Και τότε η φόνισσα ξυπνά μέσα της και αποδίδει δικαιοσύνη… γιατί για το αρρωστημένο της μυαλό το να δολοφονήσει μια θυγατέρα αυτό είναι: δικαιοσύνη. 

  Η αρχή γίνεται με την ίδια της την εγγόνα. τα δάχτυλα της σαν άλλη μέγγενη σφίγγουν το λιλιπούτειο λαιμουδάκι του μωρού και του στερούν τη ζωή. Ο θάνατος του θεωρείται φυσιολογικός και κανείς δεν υποπτεύεται την Φραγκογιαννού, αν και η κόρη της, η μητέρα του παιδιού, παρατήρησε στο λαιμό του βρέφους μικρές μελανιές. Η πρώτη δολοφονία λοιπόν έχει συντελεστεί. θα ακολουθήσουν και άλλες δυο μέχρι οι αρχές να συνδυάσουν τους απρόσμενους θανάτους των κοριτσιών με το πρόσωπο της Φραγκογιαννούς.

     Τότε, οι τατικοί θα την πάρουν στο κατόπι. Η φόνισσα που νιώθει να στενεύει όλο και περισσότερο ο κλοιός γύρω της τρέχει στο βουνό για να γλυτώσει την σύλληψη και την φυλάκιση. Τρέχει, ανεβαίνει βράχους, παίρνει ξεχασμένα μονοπάτια….

     Η τραγωδία αυτή φτάνει στο τέλος της με ειρωνικό, ρεαλιστικό και λυτρωτικό θα έλεγα τρόπο για τον αναγνώστη. Στο μεταίχμιο της θεϊκής και ανθρώπινης δικαίωσης η Φραγκογιαννού πνίγεται εν τέλει όπως και τα θύματά της….

   Την φόνισσα την διαβάζω για δεύτερη φορά και όπως και την πρώτη έτσι και τώρα η βαθιά ψυχογραφημένη Φραγκογιαννού με γέμισε με πολλά και διαφορετικά συναισθήματα κατά την διάρκεια της ανάγνωσης. Η πλοκή είχε ένταση και ρεαλισμό ενώ η εποχή στην οποία διαδραματίζεται η υπόθεση της νουβέλας αποτυπωνόταν άψογα από την πένα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: η υποβαθμισμένη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η φτώχεια, η βιοπάλη, η προίκα που έπρεπε να δίνει ο γονιός όπως όριζε ο νόμος, ο οποίος μάλιστα καταργήθηκε μόλις το 1983, και η οποία γονάτιζε τα ήδη επιβαρυμένα νοικοκυριά και που αποτέλεσε για την Φραγκογιαννού την αιτία για την δημιουργία των δολοφονικών της ενστίκτων.

      Διαβάστε το… πρόκειται για ένα υπέροχο ψυχογραφικά που καθηλώνει!

Βαθμολογία 5/5

Βιογραφία Συγγραφέως

Στοιχεία Βιβλίου:

Τίτλος: Η φόνισσα

Συγγραφέας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Εκδ.: Ελληνικά Γράμματα

Ημερ.Εκδ.: 2006

Σελ.: 227

Δήμητρα Κωλέτη